امر به معروف و نهی از منکر یکی از ضروریات اسلام و یکی از ارکان مکتب و یکی از فروع دین است و به مناسبت دهه‌ی امر به معروف و نهی از منکر (دهه‌ی اول محرم) در این نوشتار اشاره‌ای گذرا به بیان ضرورت امر به معروف و نهی از منکر پرداخته می‌شود.
همان گونه که در برابر کسی که در کشتی زیر صندلی خود را سوراخ می‌کند؛ نباید سکوت کرد و همان گونه که در برابر کسی که آتشی را در جنگل روشن می‌کند؛ نباید بی‌تفاوت بود؛ به همان دلیل در برابر تارک معروف و عامل منکر، نباید بی‌تفاوت گذشت و باید عکس العمل نشان داد.
اگر بینی که نابینا و چاه است
اگر خاموش بنشینی گناه است
وَلْتَكُنْ مِنْكُمْ أُمَّةٌ يَدْعُونَ إِلَى الْخَيْرِ وَيَأْمُرُونَ بِالْمَعْرُوفِ وَيَنْهَوْنَ عَنِ الْمُنْكَرِ وَأُولَٰئِكَ هُمُ الْمُفْلِحُونَ
باید از میان شما، گروهى مردم را به نیکی دعوت كنند و به كار شايسته وادارند و از زشتى بازدارند، و آنان همان رستگارانند.
امر به معروف و نهی از منکر یکی از ضروریات اسلام و یکی از ارکان مکتب و یکی از فروع دین است و به مناسبت دهه‌ی امر به معروف و نهی از منکر (دهه‌ی اول محرم) در این نوشتار اشاره‌ای گذرا به بیان ضرورت امر به معروف و نهی از منکر پرداخته می‌شود.
ضرورت امر به معروف و نهی از منکر:
- حس مسئولیت‌پذیری
خداوند تبارک و تعالی بشر را موجودی اجتماعی آفرید و حس مسئولیت‌پذیری را در نهان و فطرت او قرار داد و از آن‌جایی که بشر موجودی اجتماعی است و حس مسئولیت‌پذیری در نهان و نهاد او قرار دارد؛ باید در برابر یکدیگر احساس مسئولیت نمایند، در برابر مشکلات، دردها، رنج‌ها و چالش‌ها؛ هم‌دیگر را یاری کنند، نسبت به سرنوشت یکدیگر حساس باشند و نسبت به یکدیگر اظهار علاقه نمایند و امر به معروف و نهی از منکر برای اعمال همین علاقمندی و همین حساسیت و همین مسئولیت‌پذیری است.
بنی آدم اعضای یکدیگرند
که در آفرینش ز یک گوهرند
چو عضوی به درد آورد روزگار
دگر عضوها را نماند قرار
تو کز محنت دیگران بی غمی
نشاید که نامت نهند آدمی
- مراقبت و محافظت
همان گونه که از اشیاء قیمتی و ارزشمند، به شیوه‌های گوناگون، با هزینه‌های سنگین و راه‌اندازی مراکز مختلف، در برابر خطرات احتمالی، مراقبت و محافظت می‌شود؛ باید برای تقویت خصلت‌های نیک و ارزشمند فردی و اجتماعی کوشش نمود و با محافظت و مراقبت، از انحراف، آفت و آسیب آن‌ها جلوگیری نمود و امر به معروف و نهی از منکر برای تقویت همین خصلت‌های نیک و ارزشمند و اعمال همین مراقبت‌ها و محافظت‌ها است.
- تضمین سلامت
همان گونه که با سازمان‌های عریض و طویل، برای تناول غذاهای مفید، سفارش می‌شود تا سلامت افراد تأمین شود و برای استفاده از غذاهای مضر، مدام هشدار داده می‌شود تا افراد در خطر نیفتند؛ باید با راه‌کارهای اساسی، برای تقویت ذائقه‌ی معنوی افراد جامعه، تلاش کرد و از تغییر ذائقه‌ی معنوی افراد جلوگیری نمود تا شرم و حیا به خجالتی بودن و ترویج ارزش‌ها به اُمل و کهنه‌پرست بودن و دفاع ارزش‌ها به فضولی کردن در امور دیگران تغییر نکند و امر به معروف و نهی از منکر برای تقویت همین ذائقه‌ی معنوی و اعمال همین مراقبت‌ها است.
- سلامتی روحی
همان گونه که با سازمان‌های عریض و طویل و با هزینه‌های سنگین، با واکسن از بیماری‌های ناعلاج پیشگیری می‌شود و همان گونه که با هزینه‌های بسیار، با بهداشت از بیماری‌های واگیردار جلوگیری می‌شود؛ باید سلامتی روحی افراد که از سلامت جسم مهمتر است از ناهنجاری‌ها مراقبت شود و امر به معروف و نهی از منکر برای حفظ سلامت روحی افراد و جلوگیری از هر گونه انحراف است.
- حقوق مدنی
همان گونه که با هزینه‌های کلان، با بی‌سوادی و جهل مبارزه می‌شود، همان گونه که با هزینه‌های سنگین، از حقوق شهروندی دفاع می‌شود و همان گونه که با هزینه‌های بسیار، افراد با حقوق مدنی خود آشنا می‌شوند؛ باید برای سبک زندگی ارزشمند آگاهی بخشی کرد و امر به معروف و نهی از منکر برای همین آگاهی بخشی‌ها است.
- پیشگیری از خطر
همان گونه که در خودرو برای جلوگیری از خطر، کمربند ایمنی و کیسه هوا نصب می‌شود، همان گونه که در جاده‌ها برای جلوگیری از خطر، تابلو راهنمائی نصب می‌شود، همان گونه که در جاده‌ها برای جلوگیری از خطر، از بلوک نیوجرسی استفاده می‌شود و همان گونه که در جاده‌ها برای کنترل رانندگان، دوربین ثبت تخلف نصب می‌شود؛ به همان دلیل باید با امر به معروف و نهی از منکر افراد جامعه از هر گونه آفت و آسیب احتمالی مراقبت و محافظت شوند.
- جلوگیری از تخلف و جرم
همان گونه که از پلیس راهنمائی برای پیشگیری از تخلف استفاده می‌شود و همان گونه که از پلیس انتظامی برای جلوگیری از جرم استفاده می‌شود؛ به همان دلیل باید با امر به معروف و نهی از منکر افراد جامعه به كار شايسته واداشته شوند و از هر کار زشتى بازداشته شوند.
- تأمین امنیت
همان گونه که برای جلوگیری از نفوذ دشمن از مرزبان، ارتش و قوای امنیتی استفاده می‌شود، همان گونه که برای دفع تجاوز دشمن و دفاع از تهاجم بیگانه از تسلیحات و جنگ‌افزارهای مدرن و پیشرفته استفاده می‌شود، همان گونه که با کمک سازمان‌های عریض و طویل، شرکت‌های دانش بنیان و دانشمندان، پژوهشگران و نخبگان برای رعایت اصل غافل‌گیری دشمن برنامه ریزی می‌شود و برای جلوگیری از نابودی زیرساخت‌ها از پدافند غیر عامل بهره گیری می‌شود؛ به همان دلیل باید برای تأمین امنیت معنوی جامعه از آمر به معروف و ناهی از منکر استفاده گردد.
- خسارت‌های عمومی
همان گونه که در برابر کسی که در کشتی زیر صندلی خود را سوراخ می‌کند؛ نباید سکوت کرد و همان گونه که در برابر کسی که آتشی را در جنگل روشن می‌کند؛ نباید بی‌تفاوت بود؛ به همان دلیل در برابر تارک معروف و عامل منکر، نباید بی‌تفاوت گذشت و باید عکس العمل نشان داد.
- خطر واقعی
همان‌گونه که نسبت به چک پول قلابی یا اسناد جعلی مرتب هشدار داده می‌شود؛ باید در برابر خطر بزرگ‌تر و جدی‌تر روز قیامت، با امر به معروف و نهی از منکر به افراد جامعه هشدار داد. خداوند تبارک و تعالی خطر قیامت را این گونه گوش‌زد می‌فرماید: إِنَّ الَّذِينَ كَفَرُوا بِآيَاتِنَا سَوْفَ نُصْلِيهِمْ نَارًا كُلَّمَا نَضِجَتْ جُلُودُهُمْ بَدَّلْنَاهُمْ جُلُودًا غَيْرَهَا لِيَذُوقُوا الْعَذَابَ إِنَّ اللَّهَ كَانَ عَزِيزاً حَكِيماً؛ به زودى كسانى را كه به آيات ما كفر ورزيده‌اند، در آتشى سوزان درآوريم؛ كه هر چه پوستشان بريان گردد، پوستهاى ديگرى بر جايش نهيم تا عذاب را بیشتر بچشند. آرى، خداوند تواناى حكيم است.
اگر بینی که نابینا و چاه است
اگر خاموش بنشینی گناه است
دیدگاهتان را بنویسید