چرائی و نقش عوامل و اسباب معنوی در برابر بحران‌ها

آیا تا کنون از خود سؤال کرده‌ایم

چرا هنگام مواجه لشکر طالوت با لشکر جالوت، رزمندگان دست به دعا برداشتند؟

وَلَمَّا بَرَ‌زُوا لِجَالُوتَ وَجُنُودِهِ قَالُوا رَ‌بَّنَا أَفْرِ‌غْ عَلَيْنَا صَبْرً‌ا وَثَبِّتْ أَقْدَامَنَا وَانصُرْ‌نَا عَلَى الْقَوْمِ الْكَافِرِ‌ينَ. فَهَزَمُوهُم بِإِذْنِ اللَّهِ وَقَتَلَ دَاوُودُ جَالُوتَ: و چون آنها در میدان مبارزه جالوت و لشکریان او آمدند گفتند: پروردگارا، به ما صبر و استواری بخش و ما را ثابت قدم دار و بر شکست کافران یاری فرما

یا اصحاب کهف هنگامی که به غار پناهنده شدند دست به دعا برداشتند؟

إِذْ أَوَى الْفِتْيَةُ إِلَى الْكَهْفِ فَقَالُوا رَبَّنَا آتِنَا مِنْ لَدُنْكَ رَحْمَةً وَهَيِّئْ لَنَا مِنْ أَمْرِنَا رَشَدًا: آن‌گاه که آن جوانمردان (از بیم دشمن) در غار کوه پنهان شدند و از درگاه خدا مسئلت کردند بار الها، تو در حق ما به لطف خاص خود رحمتی عطا فرما و بر ما وسیله رشد و هدایتی کامل مهیّا ساز

یا حضرت موسی آن‌گاه که فرمان رفتن به سوی فرعون را دریافت می کند: اذْهَبْ إِلَى فِرْعَوْنَ إِنَّهُ طَغَى: به سوى فرعون برو كه او به سركشى برخاسته است؛ دست به دعا برمی‌دارد

قَالَ رَبِّ اشْرَحْ لِي صَدْرِي وَ يَسِّرْ لِي أَمْرِي وَ احْلُلْ عُقْدَةً مِنْ لِسَانِي يَفْقَهُوا قَوْلِي: گفت پروردگارا سينه‏ ام را گشاده گردان و كارم را براى من آسان ساز و از زبانم گره بگشاى تا سخنم را بفهمند

یا هنگامی که پیامبر گرامی اسلام به رسالت مبعوث شد در اولین اقدام به بیداری در دل شب و تلاوت قرآن دستور مأمور شد؟

بِسمِ اللهِ الرَّحمنِ الرَّحیمِ . یا اَیُّهَا المُزَّمِّل . قُمِ الَّیلَ اِلّا قَلیلًا . نِصفَهُ اَوِ انقُص مِنهُ قَلیـلًا . اَو زِد عَلَیهِ وَ رَتِّلِ القُرءانَ تَرتیلًا: اى جامه به خويشتن فرو پيچيده به پا خيز شب را مگر اندكى نيمى از شب يا اندكى از آن را بكاه يا بر آن [نصف] بيفزاى و قرآن را شمرده شمرده بخوان در حقيقت ما به زودى بر تو گفتارى گرانبار القا مى ‏كنيم

یا حضرت اباعبدالله الحسن علیه‌السلام در شب عاشورا فرمود

نُصَلِّى لِرَبِّنَا اللَّيْلَةَ وَنَدْعُوهُ وَنَسْتَغْفِرَهُ فَهُو يَعلَمُ اَنِّى اُحِبُّ الصَّلوةَ وَتِلاوَةَ كِتابِهِ وَكَثْرَةَ الدُّعاءِ وَاْلاسْتِغْفار: ما امشب را به نماز و استغفار و مناجات با پروردگارمان بپردازيم؛ زيرا خدا مى داند كه من به نماز و قرائت قرآن و استغفار و مناجات با خدا علاقه شديد دارم

یا چرا از سه امامی که بیش‌تر از دیگر ائمه درگیر مبارزه بودند بیش‌تر دعا صادر شده است؟

مولی‌الموحدین امیرالمؤمنین و دعای بلند کمیل، امام حسین و دعای بلند عرفه و امام سجاد و دعای بلند ابوحمزه و صحیفه سجادیه

یا چرا قرآن کریم می‌فرماید: استَعینُوا بِالصَّبرِ وَ الصَّلاة؟

رمز گشائی حرکت هوشمندانه

رمزگشائی اول: فاعل و کننده هر کاری از سه ناحیه امکان آسیب پذیری دارد: از ناحيه اراده، ممکن است سست شود، از ناحيه هدف، ممکن است منحرف شود و از ناحيه نتیجه، ممکن است شكست بخورد و چون خداوند عزيز و شكست ناپذير است معيت و همراهي او با دعا و مناجات، انسان را شكست ناپذيري و پيروز می‌کند.

توسّل و ارتباط با خالق هستی چند ارمغان دارد: انسان را از سستی نجات می‌دهد و محکم و استوار می‌کند، از انحراف نجات می‌دهد و در برابر آسیب حفظ می‌کند، از شکست نجات می‌دهد و در برابر دشمنان پیروز می‌کند

مقام معظم در این زمینه می‌فرماید

“این توجّه و توسّل و ارتباط قلبی با پروردگار عالم، تضمین کننده استحکام و اقتدار نیروهایی است که می‌خواهند همیشه در مقابل آن جبهه بایستند و مقاومت کنند. جز این راهی وجود ندارد”

“هرچه عرفان و معنويت قوي‌تر و عميق‌تر باشد جهاد در مقابل دشمنان كارسازتر و شهادت در راه خدا پرثمرتر است”

رمزگشائی دوم: هیچ نیرو و توانی جز نیرو و توان خداوند تبارک و تعالی در هستی کارساز نیست: لاحول و لاقوة الا بالله العلی العظیم، پس هرکس بخواهد وظیفه‌ و مسئولیتش را بخوبی انجام دهد و موفق شود و یا در برابر تمام مشکلات دوام بیاورد و آن‌ها را پشت سر بگذارد باید با اسباب معنوی از خداوند کمک بگیرد.

رمزگشائی سوم: تأثرگذاری علل مادی به دست پدیدآورنده آن است، مانند آب برای حیات، آتش برای سوزاندن، چاقو و کارد برای بریدن، دارو برای شفا دادن و دریا برای روان شدن؛ که همه به دست خداوند تبارک و تعالی است و هرگاه که خداوند اراده کند آن آثار، از آن علل مادی گرفته می‌شود کما این که اثر سوزاندن را خداوند از آتش بر ابراهیم خلیل گرفت یا اثر بریدن را از کارد بر گردن اسماعیل گرفت یا روان بودن را از دریا برای عبور حضرت موسی و اصحابش با شکافتن؛ گرفت. بر این اساس اثر کردن و یا اثر نکردن عوامل یا اندازه اثرگذاری آن به دست علت العلل هستی است، لامُؤثّرَ فی الوجود الا الله، در حقیقت علت اصلی همه موفقیت‌ها و همه پیروزی‌ها خداوند است.

بر همین اساس حضرت ابراهیم در معرفی خداوند به مشرکان می‌فرماید

الَّذِي خَلَقَنِي فَهُوَ يَهْدِينِ. وَالَّذِي هُوَ يُطْعِمُنِي وَيَسْقِينِ. وَإِذَا مَرِضْتُ فَهُوَ يَشْفِينِ.وَالَّذِي يُمِيتُنِي ثُمَّ يُحْيِينِ. همان کسی که مرا آفرید و هم او مرا هدایت می‌کند و آنکه او طعامم می دهد و سیرابم می‌کند و هنگامی که بیمار می‌شوم، او شفایم می دهد و آنکه مرا می میراند سپس زنده ام می کند

پس هرکس بخواهد وظیفه‌ و مسئولیتش را بخوبی انجام دهد و موفق شود و یا در برابر تمام مشکلات دوام بیاورد و آن‌ها را پشت سر بگذار باید موفقیت و پیروزی خود را با اسباب معنوی از خداوند طلب نماییم.

رمزگشائی چهارم: انسان دارای دو نیرو است یکی علم که به عقل مرتبط است و محصول آن جزم است و دیگری ایمان که به قلب مرتبط است و محصول آن عزم است، نیروئی که انسان را وادار به حرکت می‌کند و قوه محرکه انسان است؛ عزم است که از ایمان و باور قلبی سرچشمه می‌گیرد

به عبارت دیگر قدرت محرکه انسان برای هرگونه فعالیت و نقش‌آفرینی؛ عزم و اراده است و عزم و اراده از ایمان و باورها سرچشمه می‌گیرد، هر اندازه ایمان و باور قوی‌تر باشد انسان از عزم و اراده قوی‌تری برخوردار است و ایمان و باور قوی به کم و کیف عوامل و اسباب معنوی بستگی دارد

پس هرکس بخواهد وظیفه‌ و مسئولیتش را بخوبی انجام دهد و موفق شود و یا در برابر تمام مشکلات دوام بیاورد و آن‌ها را پشت سر بگذار باید با ارتباط با خالق هستی و بکارگیری اسباب معنوی؛ ایمان و باور خود را قوی کند

أَلا بِذِكْرِ اللَّهِ تَطْمَئِنُّ الْقُلُوبُ

دعا کنیم تا اضطراب‌مان کم شود

نتیجه

این که گفته می‌شود توجه به عوامل و اسباب و دستورالعمل‌های معنوی راه‌گشای همه مشکلات است به خاطر این است که تأمین کننده عزم و اراده انسان است.

این که گفته می‌شود قرآن تنها نسخه نجات‌بخش بشری است: وَنُنَزِّلُ مِنَ الْقُرْآنِ مَا هُوَ شِفَاءٌ وَرَحْمَةٌ لِلْمُؤْمِنِينَ و رَتِّلِ الْقُرْآنَ تَرْتِیلاً بخاطر این است که ایمان و باور قلب تقویت می‌کند.

این که فرموده‌اند أَمَّنْ يُجِيبُ الْمُضْطَرَّ إِذَا دَعَاهُ وَيَكْشِفُ السُّوءَ یا فرموده‌اند اِدفَعوا أبوابَ البَلاءِ بِالدُّعاءِ یا فرموده‌اند أَلُّدعآءُ سِلاحُ الْمُؤْمِنِ برای این است که دعا تأمین کننده ایمان و باور قلبی انسان است.

این که گفته می‌شود توسل به ذوات مقدسه معصومین علیهم‏السلام کارگشای معضلات است به خاطر این است آن بزرگوارن راهنمای ایمان و معنویت هستند.

این که می‌بینیم مشکلات بشر روز به روز پیچیده‌تر شده و بحران‌ها یکی پس از دیگری گریبان بشر را گرفته و رها نمی‌کند به این خاطر است که بشر برای حل مشلات خود و گذر از بحران‌های موجود، تنها از عقل خود می‌خواهد بهره بگیرد و ایمان و باور قلبی و ابعاد معنوی که قدرت محرکه انسان است را رها کرده و با علت العلل هستی و حول و قوه الهی کاری ندارند

با این بیان

 چرائی توسل و دعا و مناجات لشکر طالوت و اصحاب کهف و حضرت موسی علی نبینا و علیه‌السلام به درستی روشن می‌شود

چرائی دستور خداوند به پیامبر گرامی اسلام مبنی بر تلاوت قرآن و تضرّع و دعا در دل شب به درستی روشن می‌شود چرا که خداوند کار سنگین رسالت را می‌خواهد بر دوش آن بزرگوار قرار دهد: اِنّا سَنُلقی عَلَیکَ قَولًا ثَقیلًا و آن بزرگوار برای موفقیت در این مأموریت سخت؛ باید از بیداری در دل شب و تضرع و دعا کمک بگیرد.

در حقیقت باید گفت تنها راه گذر از شرائط سخت و طاقت‌فرسا؛ ارتباط عمیق با خالق هستی است، هرچه این شرائط سخت‌تر باشد؛ ارتباط با خالق هستی لازم‌تر و ضروری‌تر است و هرچه ارتباط با خالق هستي قوي‌تر و عمیق‌تر باشد؛ پيروزي بر سختی‌ها حتمی‌تر و قطعي‌تر خواهد بود، حقیقتی که در حماسه جاوید عاشورا نمایان است.

آن چه حماسه عاشورا را با عظمت جلوه‌گر ساخته و خون را بر شمشیر پيروز كرده است ارتباط پديدآروندگان آن با خالق هستي است. به یقین عظمت، شکوه، ماندگاری و اثرگذاری حماسه جاوید کربلا؛ مدیون و مرهون عوامل معنوی آن است حقیقتی که رهبر انقلاب به آن اشاره دارد

“معنويّت و عرفان، توسّل و فناء في‏الله و محو در معشوق شدن، ماجراي عاشورا رااین چنین با عظمت، پُرشکوه و ماندگار کرده است”

همان حقیقتی که حماسه بي‌نظير فتح خرمشهر و عمليات پيروزمندانه بيت المقدس را رقم زد که به یقین شعار اي ايران اي مرز پرگهر نبود، بلكه ارتباط با خالق هستي خاصه در دل شب‌هاي عمليات بود و این همان حقیقتی است که گفته‌اند تا شب نروی روز به جائی نرسی.

پس بیائیم برای گذر از شرائط سخت کنونی بیش‌تر با خدا ارتباط برقرار کنیم، بیش‌تر از خداوند کمک بگیریم و در این ماه ارزشمند شعبان با دعا و مناجات شعبانیه از او بیش‌تر یاری بطلبیم و بتوانیم به یاری خداوند این بیماری را شکست ‌دهیم                                          

 

نوشته های مشابه

← نوشته قبلی

نوشته بعدی →

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *