حضرت امام حسین عَلَیهِ‌السَّلام در پاسخ به پیشنهاد خفت بار مروان مبنی بر بیعت با یزید، فرمود: اِنَا للّهِ وَ اَنّا اِلَیهِ راجِعُون وَ عَلَى اْلا سْلامِ السَلامُ اِذا بُلِیتِ اْلاُمَّةُ بِراعٍ مِثْلِ یزیدَ وَ لَقَدْ سَمِعْتُ جَدِّى رَسُولَ اللّه صلّى اللّه علیه و آله یقُولُ اَلْخِلافَةُ مُحَرَّمَةٌ عَلى الِ ابى سُفْیان فَاِذا رَاَیتُمْ مَعاوِیة عَلى مِنْبَرِى فَابْقَرُوا بَطْنَهُ وَقَد رَآهُ اَهْلُ الْمَدِینَة عَلَى الْمِنْبرِ فَلَمْ یبْقَرُوا فَابْتَلاهُمُ اللّه بِیزِیدَ الْفاسِقِ؛ اینک باید فاتحه‌ی اسلام را خواند که مسلمانان به فرمانروایى مانند یزید گرفتار شوند. آرى من از جدم رسول خدا صلّى اللّه علیه و آله شنیدم که فرمود: خلافت بر خاندان ابوسفیان حرام است و اگر روزى معاویه را بر بالاى منبر من دیدید(به بدترین وجه) او را بکشید، ولى مردم مدینه او را بر منبر پیامبر دیدند و نکشتند و اینک خداوند آنان را به یزید فاسق و بدتر از معاویه گرفتار کرده است.
بنابه نقل صاحب لهوف و مورخان دیگر، صبح همان شب حضرت امام حسین عَلَیهِ‌السَّلام در بیرون منزل، مروان بن حکم را دید، مروان عرضه داشت: یا اباعبداللّه! من خیرخواه شما هستم و پیشنهادى برای شما دارم که اگر قبول کنى به خیر و صلاح شماست.
حضرت امام حسین عَلَیهِ‌السَّلام فرمود: وَ مَا ذَاكَ قُلْ حَتَّى أَسْمَعَ؛ پیشنهاد خود را بگو تا بشنوم. مروان عرضه داشت: إِنِّی آمُرُكَ بِبَیعَةِ یزِیدَ بْنِ مُعَاوِیةَ فَإِنَّهُ خَیرٌ لَكَ فِی دِینِكَ وَ دُنْیاكَ؛ همان گونه که دیشب در مجلس ولید بن عتبه مطرح گردید شما با یزید بیعت کنید که این کار به نفع دین و دنیاى شما است.
حضرت امام حسین عَلَیهِ‌السَّلام در پاسخ پیشنهاد خفت بار مروان فرمود: اِنَا للّهِ وَ اَنّا اِلَیهِ راجِعُون وَ عَلَى اْلا سْلامِ السَلامُ اِذا بُلِیتِ اْلاُمَّةُ بِراعٍ مِثْلِ یزیدَ وَ لَقَدْ سَمِعْتُ جَدِّى رَسُولَ اللّه صلّى اللّه علیه و آله یقُولُ اَلْخِلافَةُ مُحَرَّمَةٌ عَلى الِ ابى سُفْیان فَاِذا رَاَیتُمْ مَعاوِیة عَلى مِنْبَرِى فَابْقَرُوا بَطْنَهُ وَقَد رَآهُ اَهْلُ الْمَدِینَة عَلَى الْمِنْبرِ فَلَمْ یبْقَرُوا فَابْتَلاهُمُ اللّه بِیزِیدَ الْفاسِقِ؛ اینک باید فاتحه‌ی اسلام را خواند که مسلمانان به فرمانروایى مانند یزید گرفتار شوند. آرى من از جدم رسول خدا صلّى اللّه علیه و آله شنیدم که فرمود: خلافت بر خاندان ابوسفیان حرام است و اگر روزى معاویه را بر بالاى منبر من دیدید(به بدترین وجه) او را بکشید، ولى مردم مدینه او را بر منبر پیامبر دیدند و نکشتند و اینک خداوند آنان را به یزید فاسق و بدتر از معاویه گرفتار کرده است.
بازخوانی قیام با بررسی سخنان حضرت امام حسین عَلَیهِ‌السَّلام
بخش دوم: پاسخ حضرت امام حسین عَلَیهِ‌السَّلام به پیشنهاد خفت بار مروان
- منطق و بصیرت
نهضت و قیام حضرت امام حسین عَلَیهِ‌السَّلام منطقی فوق منطق افراد عادی و حتی فوق منطق خواص و سرشناسان معتبر جامعه دارد و از بصیرتی فوق بصیرت خواص جامعه، مانند ابن عباس، ابن حنفیه، عبدالله بن عمر و عبدالله بن زبیر برخوردار است، چرا که آنچه آنان در آینه نمی‌توانستند ببینند، حضرت در خشت خام می‌دید.
- طرح پیشنهاد خفت بار مروان
حضرت امام حسین عَلَیهِ‌السَّلام به مروان برای طرح پیشنهاد خفت بارش، اجازه داد، تا از یک سو با بیان منظور و مقصودش، دوباره خود را نشان دهد و قصد شومش را بر علیه اسلام و رهبری آن، نمایان سازد و از سوی دیگر ضمن جلوگیری از هر بهانه‌ای، در آینده نتواند با نفاق و دورویی، حقائق را کتمان کند.
- شنیدن پیشنهاد خفت بار
نصیحت از دشمن پذیرفتن خطاست ولیکن شنیدن رواست تا به خلاف آن کار کنی که آن عین صواب است.
حذر کن زآنچه دشمن گوید آن کن * که بر زانو زنی دست تغابن
گرت راهی نماید راست چون تیر * از او برگرد و راه دست چپ گیر
حضرت امام حسین عَلَیهِ‌السَّلام گرچه اجازه داد مروان پیشنهادش را طرح کند اما پیشنهاد خفت بار مروان را نپذیرفت، چرا که مروان فردی منافق و جاه طلب بود و در طرح پیشنهاد خفتش، دنبال مقاصد شخصی و رذیلانه‌ی خود می‌گشت.
- پاسخ صریح و روشن
حضرت امام حسین عَلَیهِ‌السَّلام در مقابل پیشنهاد خفت بار مروان به صورت صریح و روشن اظهار نظر کرد تا ضمن تفهیم هدف و مقصدش، با وی و موافقان زمامداری یزید ملعون، اتمام حجت نماید.
- خیرخواهی دروغین
حضرت امام حسین عَلَیهِ‌السَّلام به خوبی به مروان تفهیم کرد که وی به بیراهه رفته و بر خلاف ادعایش، نه تنها خیر خواه امام نیست، بلکه با پیشنهاد خفت بارش، قصد توطئه بر علیه اسلام و مسلمین دارد.
- تقدم صلاح جامعه بر فرد
حضرت امام حسین عَلَیهِ‌السَّلام به خوبی به مروان تفهیم کرد که بر فرض محال اگر در خیر خواهی صادق باشد، باید بداند که خیر جامعه اسلامی بر خیر و صلاح فرد مقدم است و بدون توجه به منافع شخصی و ظاهری، باید به مصالح جامعه اسلامی توجه نمود.
- مبارزه با علت نه معلول
فساد زمامدار، علت بیعت نکردن حضرت امام حسین عَلَیهِ‌السَّلام است. حضرت امام به جای پرداختن به چرایی بیعت نکردن به چرایی مخالفت با ام‌الفساد می‌پردازد و به جای مخالفت با پیشنهاد خفت بار مروان، با زمامداری یزید مخالفت می‌کند تا ضمن دوری از مباحث انحرافی، توجه همگان را به ام‌الفساد بودن یزید (که علت است) جلب نماید. حضرت امام برای این که کسی نتواند بیعت نکردن حضرت را توجیه کند که یزید مشکلی ندارد و حضرت چون خود را برتر می‌داند بیعت نمی‌کند؛ به اصل اشکال زمامداری یزید می‌پردازد.
- عمق فاجعه
حضرت امام حسین عَلَیهِ‌السَّلام زمامداری یزید ملعون را به فاجعه در جامعه اسلامی تعبیر می‌کند و با تلاوت کلمه استرجاع “اِنَا للّهِ وَ اَنّا اِلَیهِ راجِعُون” وضعیت اسفبار جامعه اسلامی را ترسیم و از عمق فاجعه خبر می‌دهد و با کلمه بُلِیتِ “اِذا بُلِیتِ اْلاُمَّةُ” و تعبیر به خفت بار‌ترین شکل زمامداری؛ وضعیت ننگین یزید را ترسیم می‌نماید.
- کوتاهی نسبت به فرمایشات پیامبر
حضرت امام حسین عَلَیهِ‌السَّلام با یادآوری فرمایش پیامبر گرامی اسلام، به مسلمانان و خاصه بزرگان جامعه فهماند که گرفتاری جامعه اسلامی به زمامداری آدمِ فاجر و فاسقی مثل یزید، به خاطر کوتاهی جامعه در عمل به فرمایشات پیامبر گرامی اسلام است و اگر مسلمانان و خاصه بزرگان جامعه، در عمل به فرمایشات آن بزرگوار کوتاهی نمی‌کردند، امروز به زمامداری مثل یزید گرفتار نمی شدند.
- وَ عَلَى اْلا سْلامِ السَلام
حضرت امام حسین عَلَیهِ‌السَّلام با جمله وَ عَلَى اْلا سْلامِ السَلام می‌خواهد ثابت کند که زمامداری یزید فاجر، تمامی زحمات پیامبر گرامی اسلام را از بین می‌برد و در این صورت باید با اسلام، خدا حافظی کرد و به تعبیر دیگر فاتحه‌ی اسلام را خواند.
- مستند سازی دکترین قیام
حضرت امام حسین عَلَیهِ‌السَّلام با جمله وَ لَقَدْ سَمِعْتُ جَدِّى رَسُولَ اللّه صلّى اللّه علیه و آله یقُولُ با استناد قیام و نهضت خود به فرمایش پیامبر گرامی اسلام، ضمن مستند سازی دکترین قیام، حقانیت حرکت الهیش را ثابت می کند.
دیدگاهتان را بنویسید