تسبیحات اربعه

شرح تسبیحات اربعه

سُبْحَانَ اللهِ وَالْحَمْدُ لِلَّهِ وَلَا إِلَهَ إِلَّا اللَّهُ وَاللَّهُ أَكْبَرُ

تسبیحات اربعه، سید و سالار همه تسبیحات و جامع همه اذکار و بهترین و عظیم ترین کلمات هستی است و از چهار ذکر تسبیح: «سُبْحانَ الله» و تحمید: «الْحَمْدُ لِله» و تهلیل: «لا إلهَ إلاّ الله» و تکبیر: «اللهُ أکْبَر» تشکیل شده و معنای آن عبارت است از:

«سُبحانَ الله» خداوند تبارک و تعالی از هرگونه نقصی و عیبی، پاک و منزه است.

«والحَمدُ لله» تنها خداوند تبارک و تعالی شایسته ستایش است.

«ولا إله إلَّا الله» هیچ معبود جز خداوند تبارک و تعالی وجود ندارد و تنها او شایسته پرستش است.

«واللهُ أكبَر» خداوند تبارک و تعالی دارای کبریایی و بزرگی است به حدی که در وصف نیاید.

تسبیحات اربعه، با عرش الهی ارتباط دارد

تسبیحات اربعه، با عرش الهی مرتبط است، شیخ صدوق رحمت الله علیه در علت نام گذاری خانه خدا به کعبه می نویسد: «وَ قَدْ رُوِیَ أَنَّهُ إِنَّمَا سُمِّیَتْ کَعْبَهً لِأَنَّهَا مُرَبَّعَهٌ وَ صَارَتْ مُرَبَّعَهً لِأَنَّهَا بِحِذَاءِ الْبَیْتِ الْمَعْمُورِ وَ هُوَ مُرَبَّعٌ وَ صَارَ الْبَیْتُ الْمَعْمُورُ مُرَبَّعاً لِأَنَّهُ بِحِذَاءِ الْعَرْشِ وَ هُوَ مُرَبَّعٌ وَ صَارَ الْعَرْشُ مُرَبَّعاً لِأَنَّ الْکَلِمَاتِ الَّتِی بُنِیَ عَلَیْهَا الْإِسْلَامُ أَرْبَعٌ وَ هِیَ سُبْحَانَ اللَّهِ وَ الْحَمْدُ لِلَّهِ وَ لَا إِلَهَ إِلَّا اللَّهُ وَ اللَّهُ أَکْبَرُ»[1]  روایت شده خانه خدا را کعبه نامیدند زیرا چهار گوش است و چهار گوش ساختند زیرا برابر بیت المعمور است که چهار گوش می باشد. و بیت المعمور چهار گوش شد زیرا برابر عرش خداست که آن چهار گوش می باشد و عرش چهار گوش شد زیرا کلماتی که اسلام بر آن بنا شده است چهار کلمه است و آنها عبارتند از: «سُبْحَانَ اللَّهِ وَ الْحَمْدُ لِلَّهِ وَ لَا إِلَهَ إِلَّا اللَّهُ وَ اللَّهُ أَکْبَرُ»

تسبیحات اربعه، هم سنگ سوره حمد است

تسبیحات اربعه، هم سنگ سوره حمد است بر این اساس در رکعت سوم و چهارم نمازهای روزانه ظهر، عصر، مغرب و عشا، به جای حمد و سوره خوانده می‌شوند و احتیاط آن است که سه مرتبه خوانده شود و همچنین در نماز جعفر طیار، سیصد مرتبه و در نماز شب‌های ماه رمضان، هفت مرتبه و در اعمال ماه جمادی الآخر بعد از اتمام نماز، هفتاد مرتبه خوانده می‌شود.

تسبیحات اربعه، برترین کلمات است

پیامبر گرامی صلی الله علیه و آله می‌فرماید: «أفضلُ الْكلامِ بعدَ القرآنِ أربعٌ وهُنَّ منَ القرآنِ سبحانَ اللَّهِ والحمدُ للَّهِ ولا إلَهَ إلَّا اللَّهُ واللَّهُ أَكبرُ»[2] بهترین کلام بعد از قرآن که خود جزء قرآن است تسبیحات اربعه است.

هم چنین پیامبر گرامی صلی الله علیه و آله می‌فرماید: «أفضَلُ الكَلامِ أربَعٌ: سُبحانَ اللّهِ وَالحَمدُ للّهِِ ولا إلهَ إلَا اللّهُ واللّهُ أكبَرُ» برترین سخنان، تسبیحات اربعه است.

تسبیحات اربعه محبوب ترین کلام نزد خداوند است

پیامبر گرامی صلی الله علیه و آله می‌فرماید: «أَحَبُّ الكَلامِ إلى اللهِ أرْبَعٌ: سُبْحانَ اللهِ، والْحَمْدُ لِلَّهِ، ولا إلَهَ إلَّا اللَّهُ، واللَّهُ أكْبَرُ»[3] بهترین کلام در نزد خداوند تبارک و تعالی تسبیحات اربعه است.

تسبیحات اربعه محبوب ترین‌ها نزد پیامبر است

پیامبر گرامی صلی الله علیه و آله می‌فرماید: «سُبْحَانَ اللهِ وَالْحَمْدُ لِلَّهِ وَلَا إِلَهَ إِلَّا اللَّهُ وَاللَّهُ أَكْبَرُ؛ أَحَبُّ إِلَی ممَّا طَلَعَتْ علیه الشَّمْسُ»[4] تسبیحات اربعه نزد من محبوب تر از تمام آن چیزى است كه خورشید بر آن طلوع مى كند.

تسبیحات اربعه، برترین تسبیح نزد انبیاء است

پیامبر گرامی صلی الله علیه و آله می‌فرماید: «ما سَبَّحتُ ولا سَبَّحَ الأَنبِیاءُ قَبلی بِأَفضَلَ مِن : سُبْحَانَ اللهِ وَالْحَمْدُ لِلَّهِ وَلَا إِلَهَ إِلَّا اللَّهُ وَاللَّهُ أَكْبَرُ» نه من و نه پیامبرانِ پیش از من ، تسبیحى نگفته‌ایم كه برتر از تسبیحات اربعه باشد.

تسبیحات اربعه، در قیامت توسط ملائکه همراهی و محافظت می‌شود

پیامبر گرامی صلی الله علیه و آله می‌فرماید: «أكثِروا مِن قَولِ: «سُبْحَانَ اللهِ وَالْحَمْدُ لِلَّهِ وَلَا إِلَهَ إِلَّا اللَّهُ وَاللَّهُ أَكْبَرُ»؛ فَإِنَّهُنَّ یأتینَ یومَ القِیامَةِ لَهُنَّ مُقَدَّماتٌ ومُؤَخَّراتٌ ومُعَقِّباتٌ، وهُنَّ الباقِیاتُ الصّالِحاتُ» تسبیحات اربعه را بسیار بگویید، زیرا در روز قیامت، این كلمات با گروهى از فرشتگان در پس و پیش همراهی و محافظت می‌شوند، و این ذکرها ذخیره و مادگارهای نیکو هستند.

تسبیحات اربعه، سپر آتش است

امام صادق علیه السلام می‌فرماید: پیامبر گرامی به اصحاب سفارش می‌كرد سپرهای خود را به دست گیرید. اصحاب گفتند: «یا رسول الله! دشمنی آمده است؟» فرمود: «خیر، ولی سپرهای خود را در برابر آتش در برگیرید» گفتند: «یا رسول الله سپرهای ما در برابر آتش چیست؟» فرمود: «سُبْحَانَ اللهِ وَالْحَمْدُ لِلَّهِ وَلَا إِلَهَ إِلَّا اللَّهُ وَاللَّهُ أَكْبَرُ»[5]

[1]. شیخ صدوق، من لا یحضره الفقیه، ج ۲، ص ۱۹۰.

[2].احمد حنبل 20236

[3]. کتاب صحیح مسلم 2137

[4].کتاب صحیح مسلم 2695

[5]. مستدرک الوسائل، ج 5، ص 326.