موارد وجوب نماز آیات
- خورشید گرفتگی کامل یا جزئی (کسوف)
- ماه گرفتگی کامل یا جزئی (خشوف)
- زلزله
- حوادثی که موجب ترس بیشتر مردم شود[1]
کیفیت نماز آیات
نماز آیات دارای دو رکعت است و هر رکعت دارای پنج رکوع است که به دو صورت خوانده میشود:
صورت اول: بعد از تکبیرة الأحرام، در رکعت اول، با هر حمد و سوره یک رکوع انجام شود تا پنج مرتبه و بعد از سر برداشتن از رکوع پنجم، دو سجده بجا میآورد و در رکعت دوم مانند رکعت اول، با هر حمد و سوره یک رکوع انجام شود تا پنج مرتبه و بعد از سر برداشتن از رکوع پنجم، دو سجده و تشهد و سلام بجا میآورد و نماز را تمام کند. در این صورت لازم نیست همه ده سوره یکی باشد.
صورت دوم: بعد از تکبیرة الاحرام و خواندن سوره حمد، یک آیه از یک سورهای که حداقل پنج آیه داشته باشد یا چند آیه از سورهای که بیش از پنچ آیه داشته باشد، خوانده میشود و به رکوع رفته و پس از رکوع آیه بعدی سوره را خوانده و به رکوع میرود و همان گونه ادامه میدهد تا با تکمیل شدن سوره، پنج رکوع انجام شود و پس از آن، به سجده رفته و در رکعت دوم همانند رکعت اول عمل کرده و با سجده و تشهد نماز را تمام میشود (در هر رکعت، یک مرتبه سوره حمد و یک سوره کامل تقسیم به پنج قسمت با پنج رکوع آورده میشود).
نماز آیات بر چه کسانی واجب است؟
آن چه در نمازهای واجب یومیه، واجب است در نماز آیات هم واجب است و وجوب آن بر هر مکلّفی است، پس بر حایض و نفسا، واجب نیست.
دایره جغرافیایی وجوب نماز آیات
نماز آیات فقط بر کسانی واجب است که در محل وقوع حادثه یا متصل به محل وقوع حادثه باشند به صورتی که هر دو محل مانند یک محل حساب شود.
وقت ادای و قضای نماز آیات در گرفتگی ماه و خورشید
برای ماه و خورشید گرفتگی سه زمان متصور است
- هنگام شروع گرفتگی تا زمان شروع به بازشدن: وقت ادای نماز آیات
- هنگام شروع بازشدن تا زمان بازشدن: وقت مافی الذمه (به نیت قربة الی اللّه نه نیت اداء و نه نیت قضا
- پایان گرفتگی و زمان باز شدن کامل: وقت قضای نماز آیات
وقت ادای و قضای نماز آیات در زلزله و مانند آن
نماز آیات در این گونه موارد فوری است و پس از وقوع باید اقامه شود و نباید به تأخیر بیفتد که معصیت دارد، و هر وقت اقامه شود باید به نیت ادا اقامه شود.
چگونگی ثبوت اسباب نماز آیات
ثبوت اسباب و موجبات نماز آیات و زمان و مقدار آن، با یقین خود انسان و شهادت دو عادل یا خبر منجّمی که به راستگوئیش اطمینان هست، ثابت میشود.
حکم افرادی که متوجه زلزله نشوند
اگر کسی هنگام وقوع زلزله، زلزله را احساس نکند و یا در زمان متصل به آن، خبر آمدن زلزله را متوجه نشود:
نماز آیات بر او واجب نیست: آیات عظام: امام، خامنهای و سیستانی.
به احتیاط واجب نماز آیات بر او واجب است: آیات عظام: فاضل، مکارم شیرازی، نوری و وحید.
نماز آیات بر او واجب است: آیات عظام زنجانی، صافی و بهجت.
مستحبات نماز آیات
- خواندن نماز آیات مفصل
- طولانی کردن نماز با خواندن سورههای بزرگ مانند «یس»، «روم»، «کهف» و مانند به خصوص در خسوف و کسوف
- بلند خواندن حمد و سوره
- گفتن تکبیرات بین رکوعها
- قرائت قنوت در رکعت دوم
- خواندن دعا و ذکر بعد از نماز آیات
- تکرار نماز آیات در صورتی که خسوف و کسوف طولانی شود
- اقامه نماز آیات به جماعت[2]
[1]. حادثه چه آسمانی مانند باد سیاه یا سرخ یا زردی که عادی نباشد و تاریکی شدید و فریاد و صدای بلند و آتشی که گاهی در آسمان آشکار میشود و غیر اینها و یا زمینی مانند فرورفتگی زمین و مانند آن.
[2]. تحریر الوسیله حضرت امام خمینی رحمت الله علیه
دیدگاهتان را بنویسید