احکام میت: مورد چهارم: احکام بازماندگان
مقدمه
بازماندگان باید تمام همت خود را در انجام شایسته تجهیز تازه گذشته، به كار بسته و ضمن رعایت كامل واجبات، به انجام مستحبات كفن و دفن و مسائل قبل و بعد آن در حد امكان توجه نمایند و از انجام اعمالی كه دستور ندارد یا خلاف دستور است پرهیز نمایند.
انجام ظاهری و سطحی مراسمِ دفن و كفن و پرداختن به اموری كه عمدتا بر محور حفظ آبروی بازماندگان ترتیب داده میشود، مورد تأیید شرع مقدس نبوده و در درازمدت ایجاد انحراف میكند.
این در حالی است كه بازماندگان عمده سعی خود را به كارهائی مصروف میدارند كه به نوعی در حفظ آبروی خود بیشتر مرتبط است تا واجبات میت، لذا به انجام ظاهری و سطحی مراسم دفن و كفن اكتفا كرده و در انجام دقیق واجبات و مستحبات، سهل انگاری مینمایند.
گرچه برگزاری مراسم فاتحه، هفته و چهلم برای تازه گذشته جایز است اما انجام امور تازه گذشته از واجبات و مستحبات، كه به رهائی او از عذاب و فشار شب اول قبر منجر شود بر همه امور مقدم است.
واجبات
- رعایت کامل احکام محتضر (احکام محتضر)؛
- رجوع به وصیت نامه و عمل به آن؛
- آماده کردن کفن؛
- خبر کردن مؤمنین برای تجهیز تازه گذشته؛
- اجازه دادن و همراهی کردن مؤمنین در تجهیز تازه گذشته؛
- پرداخت هزینههای لازم و جانبی غسل، کفن و دفن (اگر یکی از وراث هزینهها را تقبل نکرد، باید از سهم وراثی که بالغ هستند پرداخت شود، البته هزینههای تجهیز زن بر عهده شوهر است)؛
- آماده کردن چیزی که از میت جدا شده، مانند مو و ناخن و دندان، برای دفن با میت.
مستحبات قبل از دفن
1. پوشاندن روی جنازه با پارچهای غیر فاخر و تزئینی؛
2. تغییر وضعت صاحبان عزا به صورتی که معلوم باشد صاحبان عزا هستند؛
3. سخت گیری نکردن با مؤمنینی که برای تجهیز میت آمدهاند؛
4. پیش قدم شدن محارم میت، برای دفن اگر میت زن است؛
مستحبات بعد از دفن
1. در مرگ خويشان به خصوص در مرگ فرزند صبر پیشه کردن؛
2. هر وقت به یاد ميت میافتد، «إنّا لله وَاِنّا اِلَیهِ راجِعُونَ» گفتن؛
3. برای میت قرآن تلاوت کردن؛
4. بر سر قبر پدر و مادر، از خداوند حاجت خود را طلب کردن؛
5. در وقت شدت غم بر میت گریه کردن (البته چیزی نگوید که موجب غضب پروردگار باشد)؛
6. نشستن بستگان میت (مجلس گرفتن آنان) برای عرض تسلیت دیگران جایز است ولی بهتر از سه روز بیشتر نشود.
برای بازماندگان جایز نیست
- صورت و بدن خود را خراشیدن و به خود لطمه زدن؛
- در مرگ غير پدر و برادر يقه خود را پاره کردن؛
- بر ميت، با صدا خيلی بلند گریه کردن؛
- نشستن بستگان میت برای عرض تسلیت دیگران بیش از سه روز؛
- نوحه خوانی برای میت، با شعر و غیر شعر، در صورتی که مشتمل بر حرام شود؛
- اگر مرد در مرگ زن يا فرزند، يقه يا لباس خود را پاره کند، يا اگر زن در عزای ميت، صورت خود را بخراشد، يا موی خود را بکند، بايد يک بنده آزاد کند يا ده فقير را طعام دهد و يا آنها را بپوشاند. (تهیه لباس) [1]
قبلی ← وظیفه مؤمنین نسبت به میت
بعدی ← احکام غسل میت
[1]. توضیح المسائل جامع: باب احکام میت.
دیدگاهتان را بنویسید