بدو ورود به مسجد شجره
- تجمع اعضای کاروان در یک مکان؛
- توجه دقیق به نپوشیدن شورت و جوراب؛
- بررسی حضور همه اعضای کاروان.
شرائط کمال احرام
- رعایت آداب احرام؛
- داشتن خضوع هنگام نیت و تلبیه.
- توجه به معانی و اسرار احرام و همراهی دل و آمادگی برای شنیدن ندای تقدم از سوی خداوند تبارک و تعالی.
آداب و مستحبات احرام
- کوتاه کردن ناخن، شارب و ازاله موهای زائد؛
- غسل کردن؛
- وضو داشتن؛
- پرداخت صدقه؛
- انجام احرام بعد از نماز ظهر و عصر و یا بعد از خواندن دو نماز قضای ظهر و عصر؛
- خواندن شش رکعت نماز احرام؛
- خواندن دعاهای احرام؛
- خشوع و توجه به معانی و اسرار احرام و همراهی دل و آمادگی برای شنیدن ندای تقدم از سوی خداوند تبارک و تعالی.
حقیقت و اسرار احرام
- محرم در حقیقت با کندن لباس دوخته، از جامه گناه و نافرمانی بیرون می‌آید و امتیازات ظاهری که زمینه هرگونه برتری طلبی و فزون خواهی و فخر فروشی است را رها می کند.
- با غسل، از گناه، نافرمانی و ناپاکی‌ها، خود را تطهیر می‌کند.
- با کمک و استعانت از نماز، به خدا نزدیک می‌شود؛
- با پوشیدن لباس احرام، لباس طاعت و عبادت و بندگی در بر می‌کند.
- با پوشیدن لباس احرام به یاد آخرت و روز محشر می‌افتد؛
- با لبیک، از هر چه غیر او است می‌برد و به عروه الوثقی الهی متصل می‌شود و به دعوت و بندگی و اطاعت حضرت حق پاسخ می‌دهد. به خوبی‌ها، ارزش‌ها، پاسخ مثبت می‌دهد. بر ایمان، اعتقادش مهر تایید می‌زند و با خداوند پیمان می‌بندد که آنچه او بخواهد انجام دهد و آنچه او نخواهد رها کند و هر کاری که انسان را از یاد خدا باز می‌دارد و مانع اطاعت خدا می‌شود انجام ندهد. أَحْرِمْ مِنْ کُلِّ شَیْءٍ مَنَعَنَی عَنْ ذِکْرِ اللَّهِ وَ یَحْجُبُبُی عَنْ طَاعَتِه.
خشوع احرام
یکی از آداب احرام خشوع در حال محرم شدن است. سُفیانُ بنُ عُیینَة می‌گوید: همراه امام سجّاد علیه السلام به حج رفتم. چون احرام بست و بر مرکب خویش قرار گرفت، رنگش زرد شد و به لرزه افتاد و نتوانست لبّیک بگوید. کسى گفت: لبّیک نمى‌گویى؟ آن حضرت فرمود: «أخشی أن یقولَ لی: لالَبّیک ولاسَعدَیک»([1]) مى‌ترسم خداوند در پاسخ من بگوید: لا لبّیک و لا سعدیک! و چون لبّیک گفت، بیهوش شد و از مرکبش افتاد. این حالت همچنان به او دست مى‌داد، تا آن که حجش را به پایان برد.
مالِک بن أنَس می‌گوید: همراه امام صادق علیه السلام به حج رفتم. هنگام احرام، چون بر مرکبش قرار گرفت، هرچه مى‌خواست لبّیک بگوید، صدایش در گلو مى‌شکست و نزدیک بود که از مرکبش بیفتد. عرض کردم: اى پسر پیامبر! بگو، ناچار باید لبّیک بگویى، فرمود: «یابنَ أبی عامِرٍ، کیفَ أجسُرُ أن أقولَ: لَبّیک اللّهُمّ لَبّیک وأخشی أن یقولَ تَعالی لی: لالَبّیک ولاسَعدَیک»([2]) اى پسر ابو عامر! چگونه جرأت کنم و بگویم لبّیک اللّهمّ لبّیک؟، در حالى که بیم دارم خداى متعال به من بگوید: لا لبّیک و لا سعدیک!
نیت احرام
نیت تمام اعمال عمره و حج باید به همان نیت اولیه باشد. کسی نمی‌تواند در بین اعمال نیت خود را عوض کند. پس به نوع عمره توجه شود که آیا عمره حج تمتع واجب است یا ما فی‌الذمه یا مستحبی و آیا برای خود یا به نیابت دیگری است.
نیت عمره حج تمتع واجب: برای خدا و به نیت انجام فرمان الهی و به قصد تقرب به خالق هستی، احرام می‌بندم، محرم می‌شوم برای عمره حج تمتع از حَجَةُ الْاِسلام با قصد انجام اعمال و ترک محرمات احرام، اِمْتِثالاً لِاَمْرِ الله وَ قُرْبَةً اِلَی الله وَ خالِصاً لله؛
نیت عمره حج تمتع واجب نیابتی: برای خدا و به نیت انجام فرمان الهی و به قصد تقرب به خالق هستی، احرام می‌بندم، محرم می‌شوم برای عمره حج تمتع از حَجَةُ الْاِسلام به نیابت …فلانی… با قصد انجام اعمال و ترک محرمات احرام، اِمْتِثالاً لِاَمْرِ الله وَ قُرْبَةً اِلَی الله وَ خالِصاً لله.
ادای تلبیه
- تلفظ تلبیه (به شنیدن اکتفا نشود)؛
- تکان داده لباس هنگام تلبیه؛
- توجه به ترک محرمات هنگام تلبیه؛
- برای حفظ حواس دیگران آرام و آهسته تلبیه گفتن؛
- دقت در ادای صحیح تلبیه؛
- تلبیه: لَبّیک اللّهُمّ لَبّیک، لَبّیک لاشَریک لَک لَبّیک، إنّ الحَمدَ والنّعمَةَ لَک والمُلک، لا شَریک لَک لَبّیک؛ اجابت می‌کنم دعوت تو را، خدایا اجابت می‌کنم دعوت تو را، ستایش و نعمت و ملک از آن توست، شریکی نیست تو را، اجابت می‌کنم دعوت تو را.
بهتر است لبیک به صورت کامل فارسی و عربی با لبیک آخر و بدون آن و رعایت وقف به سکون و وصل به حرکت گفته شود.
- خواندن دعاهای احرام مانند: «اَللَّهُمَّ إنِّی أسْاَلُک أنْ تَجْعَلَنِی مِمَّنِ اسْتَجابَ لَک، وَ آمَنَ بِوَعْدِک، وَاتَّبَعَ أمْرَک، فَاِنِّی عَبْدُک وَ فی قَبْضَتِک، لااُوقی إلاّ ما وَقَیتَ، وَلا آخُذُ إلاّ ما أعْطَیتَ» خدایا ما را بدار به راهی که رضای تو در آن است و باز دار از راهی که غضب تو در آن است. باید توجه داشت که شیطان در تمامی مراحل بیشترین تلاش‌ها را برای گمراهی بکار می‌بندد.
- کمک به معمرین برای ادای صحیح لبیک ؛
- تکرار تلبیه در کنار محراب مسجد شجره؛
بعد از احرام
کمک برای بررسی این که همه لبیک گفته‌اند؟
اقامه نماز مغرب و عشاء در صحن مسجد؛
تکرار تلبیه خانم‌ها بیرون، موازی محراب مسجد؛
ناخن نزدن در اعمال خود یا دیگران؛
توجه به محرمات احرام داخل اتوبوس؛
کمک به کنترل احرام همه اعضای کاروان، قبل از حرکت، داخل اتوبوس؛
رعایت آداب سفر.
تکرار تلبیه در طول مسیر
آقایان بیرون از مسجد و در طول مسیر، تلبیه را بلند بگویند. پیامبر گرامی اسلام صلى الله عليه و آله و سلم می‌فرماید: «أتانی جَبرَئیلُ علیه السلام فَقالَ: إنّ اللّهَ عَزّوجَلّ یأمُرُک أن تَأمُرَ أصحابَک أن یرفَعوا أصواتَهُم بِالتّلبِیةِ، فَإِنّها شِعارُ الحَجّ»([3]) جبرئیل نزد من آمد و گفت: خداوند متعال به تو دستور مى دهد که به یارانت فرمان دهى صداهایشان را به لبّیک گفتن بلند سازند، چرا که آن، شعار حج است.
تکرار تلبیه تا قبل از ورود به مکّه. امام صادق علیه السلام می‌فرماید: «المُتَمَتّعُ إذا نَظَرَ إلى بُیوتِ مَکةَ قَطَعَ التّلبِیةَ»([4]) آن که حجّ تمتع مى‌گزارد، هرگاه چشمش به خانه‌هاى مکّه افتاد، لبیک گویى را قطع کند.
زمان قطع تلبیه در عمره تمتع
هنگام پیدا شدن خانه‌های مکـه بایـد لبیـک را قطع کند: خامنه‌ای، تبریزی، خویی، سبحانی، سیستانی، فاضل و مکارم و وحید
بنا بر احتیاط واجب هنگام پیدا شـدن خانـه‌های مکـه باید لبیک را قطـع کنـد: امام، جوادی، صافی، گلپایگانی و نوری.
تکرار تلبیه تا دیدن خانه‌های مکه مسـتحب اسـت و بعد از آن استحبابی ندارد: بهجت و زنجانی.
مراد از خانه‌های مکه در قطع تلبیه
خانه‌هایی که در زمان انجام عمـره جـزو مکـه باشـد: امام، خامنه‌ای، جوادی ،سبحانی، صافی، گلپایگانی، فاضل، مکارم و نوری.
خانه‌های قدیمی مکـه: بهجت، تبریزی، خویی، سیستانی و وحید.
خانه‌های زمان پیامبر: زنجانی.
زمان قطع تلبیه در عمره مفرده از بیرون حرم
هنگام ورود به حرم باید تلبیه را قطع کند: خامنه‌ای، تبریزی، خویی، جوادی، سبحانی، مکارم و فاضل.
هنگام ورود به حرم بنابر احتیاط واجب باید تلبیـه را قطع کند: امام، سیستانی، صافی، گلپایگانی، نوری و وحید.
تکرار تلبیه تا زمان ورود به حرم، مسـتحب اسـت و بعد از آن استحبابی ندارد: بهجت و زنجانی.
زمان قطع تلبیه در عمره مفرده از بیرون مکه
هنگام مشاهده کعبه معظمه بایـد تلبیـه را قطـع کنـد: خامنه‌ای، تبریزی، خویی، جوادی، سبحانی، فاضل و مکارم.
هنگام مشاهده مسجد الحرام یا کعبه معظمه بایـد تلبیـه را قطـع کنـد: وحید.
بنابر احتیاط واجب هنگام مشاهده کعبه معظمـه بایـد تلبیه را قطع کند: امام، صافی، گلپایگانی و نوری.
هنگام دیدن موضع خانه‌های قدیمی مکه باید تلبیه را قطع کند:سیسنانی.
تکرار تلبیه تا زمانی که به جایی برسـد کـه بتوانـد مسجد الحراد را ببیند مستحب است: بهجت و زنجانی.
[1]. ….
[2].شیخ صدوق، امالی، ص 143، ح 3.
[3]. ری شهری، محمد، الحج و العمره فی الکتاب و السنه، ص۱۸۳، ح ۴۵۹.
[4]. تهذيب الأحکام , جلد۵ , صفحه۹۴
دیدگاهتان را بنویسید