دعای سمات[1]، از دعاهای معتبر و مشهور است که از حضرت امام باقر و امام صادق علیهما السلام روایت شده و مستحب است در ساعت پایانی روز جمعه خوانده شود.
دعای سمات، مشتمل بر مضامین بلند و معارف عمیق است و در آن از صفات و اسماء الهی، سخن به میان آمده است در این دعا خدا به اسم اعظم، پیامبران و مکانهای مقدسی که خداوند در آن مکانها با رسولانش تکلم نمود و بر آنان وحی فرستاده، قسم داده شده است.
حضرت امام خمینی رحمت الله علیه، در باره دعای سمات میفرماید: «دعای عظیم الشان سمات كه منكران را جرأت انكار سند و متن آن نیست و مقبول عامه و خاصه و عارف و عامی است؛ دارای مضمونهای عالی و معارف بسیار است كه شمیم آن، قلب عارف را بیخود كند و نسیم آن، نفخه الهیه در جان سالك بدمد»[2]
برای دعای سمات حدود بیست شرح نوشته شده است و آقا بزرگ طهرانی آنها را جمع آوری کرده از جمله شرح مولى محمد علی چهاردهی، شرح محمد صالح قزوينی و شرح سید علی قاضی طباطبایی[3]
متن دعای سمات
اللّٰهُمَّ إِنِّى أَسْأَلُكَ بِاسْمِكَ الْعَظِيمِ الْأَعْظَمِ الْأَعَزِّ الْأَجَلِّ الْأَكْرَمِ، الَّذِى إِذا دُعِيتَ بِهِ عَلىٰ مَغالِقِ أَبْوابِ السَّماءِ لِلْفَتْحِ بِالرَّحْمَةِ انْفَتَحَتْ وَ إِذا دُعِيتَ بِهِ عَلىٰ مَضائِقِ أَبْوابِ الْأَرْضِ لِلْفَرَجِ انْفَرَجَتْ وَ إِذا دُعِيتَ بِهِ عَلَى الْعُسْرِ لِلْيُسْرِ تَيَسَّرَتْ وَ إِذا دُعِيتَ بِهِ عَلَى الْأَمْواتِ لِلنُّشُورِ انْتَشَرَتْ وَ إِذا دُعِيتَ بِهِ عَلىٰ كَشْفِ الْبَأْسَاءِ وَالضَّرَّاءِ انْكَشَفَتْ.
وَبِجَلالِ وَجْهِكَ الْكَرِيمِ أَكْرَمِ الْوُجُوهِ وَأَعَزِّ الْوُجُوهِ الَّذِى عَنَتْ لَهُ الْوُجُوهُ وَخَضَعَتْ لَهُ الرِّقابُ وَخَشَعَتْ لَهُ الْأَصْواتُ وَوَجِلَتْ لَهُ الْقُلُوبُ مِنْ مَخافَتِكَ.
وَبِقُوَّتِكَ الَّتِى بِها تُمْسِكُ السَّماءَ أَنْ تَقَعَ عَلَى الْأَرْضِ إِلّا بِإِذْنِكَ وَتُمْسِكُ السَّماواتِ وَالْأَرْضَ أَنْ تَزُولا وَبِمَشِييَّتِكَ الَّتِى دَانَ لَهَا الْعالَمُونَ وَبِكَلِمَتِكَ الَّتِى خَلَقْتَ بِهَا السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضَ وَبِحِكْمَتِكَ الَّتِى صَنَعْتَ بِهَا الْعَجائِبَ، وَخَلَقْتَ بِهَا الظُّلْمَةَ وَجَعَلْتَها لَيْلاً، وَجَعَلْتَ اللَّيْلَ سَكَناً، وَخَلَقْتَ بِهَا النُّورَ وَجَعَلْتَهُ نَهاراً، وَجَعَلْتَ النَّهارَ نُشُوراً مُبْصِراً، وَخَلَقْتَ بِهَا الشَّمْسَ وَجَعلْتَ الشَّمْسَ ضِياءً، وَخَلَقْتَ بِهَا الْقَمَرَ وَجَعَلْتَ الْقَمَرَ نُوراً وَخَلَقْتَ بِهَا الْكَواكِبَ وَجَعلْتَها نُجُوماً وَبُرُوجاً وَمَصابِيحَ وَزِينةً وَرُجُوماً، وَجَعَلْتَ لَها مَشارِقَ وَمَغارِبَ، وَجَعَلْتَ لَها مَطالِعَ وَمَجارِىَ، وَجَعَلْتَ لَها فَلَكاً وَمَسابِحَ، وَقَدَّرْتَها فِى السَّماءِ مَنازِلَ فَأَحْسَنْتَ تَقْدِيرَها، وَصَوَّرْتَها فَأَحْسَنْتَ تَصْوِيرَها، وَأَحْصَيْتَها بِأَسْمائِكَ إِحْصاءً، وَدَبَّرْتَها بِحِكْمَتِكَ تَدْبِيراً، وَأَحْسَنْتَ تَدْبِيرَها، وَسَخَّرْتَها بِسُلْطانِ اللَّيْلِ وَسُلْطانِ النَّهارِ وَالسَّاعاتِ وَعَدَدِ السِّنِينَ وَالْحِسابِ، وَجَعَلْتَ رُؤْيَتَها لِجَمِيعِ النّاسِ مَرْئً واحِداً.
وَأَسْأَلُكَ اللّٰهُمَّ بِمَجْدِكَ الَّذِى كَلَّمْتَ بِهِ عَبْدَكَ وَرَسُولَكَ مُوسَى بْنَ عِمْرانَ عَلَيْهِ السَّلامُ فِى الْمُقَدَّسِينَ، فَوْقَ إِحْساسِ الْكَرُوبِينَ، فَوْقَ غَمائِمِ النُّورِ، فَوْقَ تابُوتِ الشَّهادَةِ، فِى عَمُودِ النَّارِ، وَفِى طُورِ سَيْناءَ، وَفِى جَبَلِ حُورِيثَ، فِى الْوادِى الْمُقَدَّسِ فِى الْبُقْعَةِ الْمُبارَكَةِ مِنْ جانِبِ الطُّورِ الْأَيْمَنِ مِنَ الشَّجَرَةِ، وَفِى أَرْضِ مِصْرَ بِتِسْعِ آياتٍ بَيِّناتٍ، وَيَوْمَ فَرَقْتَ لِبَنِى إِسْرائِيلَ الْبَحْرَ، وَفِى الْمُنْبَجِساتِ الَّتِى صَنَعْتَ بِهَا الْعَجائِبَ فِى بَحْرِ سُوفٍ وَعَقَدْتَ ماءَ الْبَحْرِ فِى قَلْبِ الْغَمْرِ كَالْحِجارَةِ، وَجاوَزْتَ بِبَنِى إِسْرائِيلَ الْبَحْرَ، وَتَمَّتْ كَلِمَتُكَ الْحُسْنىٰ عَلَيْهِمْ بِما صَبَرُوا، وَأَوْرَثْتَهُمْ مَشارِقَ الْأَرْضِ وَمَغارِبَهَا الَّتِى بارَكْتَ فِيها لِلْعالَمِينَ، وَأَغْرَقْتَ فِرْعَوْنَ وَجُنُودَهُ وَمَراكِبَهُ فِى الْيَمِّ.
وَبِاسْمِكَ الْعَظِيمِ الْأَعْظَمِ الْأَعَزِّ الْأَجَلِّ الْأَكْرَمِ، وَبِمَجْدِكَ الَّذِى تَجَلَّيْتَ بِهِ لِمُوسىٰ كَلِيمِكَ عَلَيْهِ السَّلامُ فِى طُورِ سَيْناءَ، وَ لِإِبْراهِيمَ عَلَيْهِ السَّلامُ خَلِيلِكَ مِنْ قَبْلُ فِى مَسْجِدِ الْخَيْفِ، وَلِإِسْحاقَ صَفِيِّكَ عَلَيْهِ السَّلامُ فِى بِئْرِ شِيَعٍ، وَ لِيَعْقُوبَ نَبِيِّكَ عَلَيْهِ السَّلامُ فِى بَيْتِ إِيلٍ وَأَوْفَيْتَ لِإِبْراهِيمَ عَلَيْهِ السَّلامُ بِمِيثاقِكَ، وَلِإِسْحاقَ بِحَلْفِكَ، وَ لِيَعْقُوبَ بِشَهادَتِكَ، وَ لِلْمُؤْمِنِينَ بِوَعْدِكَ، وَ لِلدَّاعِينَ بِأَسْمائِكَ فَأَجَبْتَ، وَبِمَجْدِكَ الَّذِى ظَهَرَ لِمُوسَى بْنِ عِمْرانَ عَلَيْهِ السَّلامُ عَلىٰ قُبَّةِ الرُّمّانِ، وَبِآياتِكَ الَّتِى وَقَعَتْ عَلىٰ أَرْضِ مِصْرَ بِمَجْدِ الْعِزَّةِ وَالْغَلَبَةِ، بِآياتٍ عَزِيزَةٍ، وَبِسُلْطانِ الْقُوَّةِ، وَبِعِزَّةِ الْقُدْرَةِ، وَبِشَأْنِ الْكَلِمَةِ التَّامَّةِ وَبِكَلِماتِكَ الَّتِى تَفَضَّلْتَ بِها عَلىٰ أَهْلِ السَّماواتِ وَالْأَرْضِ، وَأَهْلِ الدُّنْيا وَأَهْلِ الْآخِرَةِ، وَبِرَحْمَتِكَ الَّتِى مَنَنْتَ بِها عَلىٰ جَمِيعِ خَلْقِكَ، وَبِاسْتِطاعَتِكَ الَّتِى أَقَمْتَ بِها عَلَى الْعالَمِينَ، وَبِنُورِكَ الَّذِى قَدْ خَرَّ مِنْ فَزَعِهِ طُورُ سَيْناءَ، وَبِعِلْمِكَ وَجَلالِكَ وَكِبْرِيائِكَ وَعِزَّتِكَ وَجَبَرُوتِكَ الَّتِى لَمْ تَسْتَقِلَّهَا الْأَرْضُ، وَانْخَفَضَتْ لَهَا السَّماواتُ، وَانْزَجَرَ لَهَا الْعُمْقُ الْأَكْبَرُ ، وَرَكَدَتْ لَهَا الْبِحارُ وَالْأَنْهارُ، وَخَضَعَتْ لَهَا الْجِبالُ، وَسَكَنَتْ لَهَا الْأَرْضُ بِمَناكِبِها وَاسْتَسْلَمَتْ لَهَا الْخَلائِقُ كُلُّها، وَخَفَقَتْ لَهَا الرِّياحُ فِى جَرَيانِها، وَخَمَدَتْ لَهَا النِّيرانُ فِى أَوْطانِها، وَبِسُلْطانِكَ الَّذِى عُرِفَتْ لَكَ بِهِ الْغَلَبَةُ دَهْرَ الدُّهُورِ، وَحُمِدْتَ بِهِ فِى السَّماواتِ وَالْأَرَضِينَ، وَبِكَلِمَتِكَ كَلِمَةِ الصِّدْقِ الَّتِى سَبَقَتْ لِأَبِينا آدَمَ عَلَيْهِ السَّلامُ وَذُرِّيَّتِهِ بِالرَّحْمَةِ.
وَأَسْأَلُكَ بِكَلِمَتِكَ الَّتِى غَلَبَتْ كُلَّ شَىْءٍ، وَبِنُورِ وَجْهِكَ الَّذِى تَجَلَّيْتَ بِهِ لِلْجَبَلِ فَجَعَلْتَهُ دَكّاً وَخَرَّ مُوسىٰ صَعِقاً وَبِمَجْدِكَ الَّذِى ظَهَرَ عَلىٰ طُورِ سَيْناءَ فَكَلَّمْتَ بِهِ عَبْدَكَ وَرَسُولَكَ مُوسَى بْنَ عِمْرانَ، وَبِطَلْعَتِكَ فِى ساعِيرَ، وَظُهُورِكَ فِى جَبَلِ فارانَ، بِرَبَواتِ الْمُقَدَّسِينَ وَجُنُودِ الْمَلائِكَةِ الصَّافِّينَ، وَخُشُوعِ الْمَلائِكَةِ الْمُسَبِّحِينَ، وَبِبَرَكاتِكَ الَّتِى بارَكْتَ فِيها عَلىٰ إِبْراهِيمَ خَلِيلِكَ عَلَيْهِ السَّلامُ فِى أُمَّةِ مُحَمَّدٍ صَلَّى اللّٰهُ عَلَيْهِ وَآلِهِ، وَبارَكْتَ لِإِسْحاقَ صَفِيِّكَ فِى أُمَّةِ عِيسىٰ عَلَيْهِمَا السَّلامُ، وَبارَكْتَ لِيَعْقُوبَ إِسْرائِيلِكَ فِى أُمَّةِ مُوسىٰ عَلَيْهِمَا السَّلامُ، وَبارَكْتَ لِحَبِيبِكَ مُحَمَّدٍ صَلَّى اللّٰهُ عَلَيْهِ وَآلِهِ فِى عِتْرَتِهِ وَذُرِّيَّتِهِ وَأُمَّتِهِ.
اللّٰهُمَّ وَكَما غِبْنا عَنْ ذٰلِكَ وَلَمْ نَشْهَدْهُ، وَآمَنَّا بِهِ وَلَمْ نَرَهُ، صِدْقاً وَعَدْلاً، أَنْ تُصَلِّىَ عَلىٰ مُحَمَّدٍ وَآلِ مُحَمَّدٍ، وَأَنْ تُبارِكَ عَلىٰ مُحَمَّدٍ وَآلِ مُحَمَّدٍ، وَتَرَحَّمَ عَلىٰ مُحَمَّدٍ وَآلِ مُحَمَّدٍ كَأَفْضَلِ ما صَلَّيْتَ وَبارَكْتَ وَتَرَحَّمْتَ عَلىٰ إِبْراهِيمَ وَآلِ إِبْراهِيمَ، إِنَّكَ حَمِيدٌ مَجِيدٌ فَعَّالٌ لِما تُرِيدُ وَأَنْتَ عَلىٰ كُلِّ شَىْءٍ قَدِيرٌ.
پس حاجت خود را ذکر میکنى و میگویى:
اللّٰهُمَّ بِحَقِّ هٰذَا الدُّعاءِ، وَبِحَقِّ هَذِهِ الْأَسْماءِ الَّتِى لَايَعْلَمُ تَفْسِيرَها وَلَا يَعْلَمُ باطِنَها غَيْرُكَ، صَلِّ عَلىٰ مُحَمَّدٍ وَآلِ مُحَمَّدٍ وَافْعَلْ بِى ما أَنْتَ أَهْلُهُ وَلَا تَفْعَلْ بِى ما أَنَا أَهْلُهُ، وَاغْفِرْ لِى مِنْ ذُنُوبِى ما تَقَدَّمَ مِنْها وَما تَأَخَّرَ، وَوَسِّعْ عَلَىَّ مِنْ حَلالِ رِزْقِكَ، وَاكْفِنِى مَؤُونَةَ إِنْسانِ سَوْءٍ، وَجارِ سَوْءٍ، وَقَرِينِ سَوْءٍ، وَسُلْطانِ سَوْءٍ، إِنَّكَ عَلىٰ ما تَشاءُ قَدِيرٌ، وَبِكُلِّ شَىْءٍ عَلِيمٌ، آمِينَ رَبَّ الْعالَمِينَ.
متن و ترجمه دعای سمات
اللّٰهُمَّ إِنِّى أَسْأَلُكَ بِاسْمِكَ الْعَظِيمِ الْأَعْظَمِ الْأَعَزِّ الْأَجَلِّ الْأَكْرَمِ
خدایا! به نام بزرگت از تو خواستارم، آن نامی که بزرگتر، عزیزتر، باشکوهتر و گرامیتر است
الَّذِى إِذا دُعِيتَ بِهِ عَلىٰ مَغالِقِ أَبْوابِ السَّماءِ لِلْفَتْحِ بِالرَّحْمَةِ انْفَتَحَتْ
نامی که چون به رحمت، بر باز شدن درهای بسته آسمان خوانده شوی، گشوده شوند
وَ إِذا دُعِيتَ بِهِ عَلىٰ مَضائِقِ أَبْوابِ الْأَرْضِ لِلْفَرَجِ انْفَرَجَتْ
و چون با آن نام، بر گشایش درهای ناگشوده زمین، خوانده شوی، باز شوند
وَ إِذا دُعِيتَ بِهِ عَلَى الْعُسْرِ لِلْيُسْرِ تَيَسَّرَتْ
و چون با آن نام، برای آسان شدن سختی خوانده شوی، آسان گردد
وَ إِذا دُعِيتَ بِهِ عَلَى الْأَمْواتِ لِلنُّشُورِ انْتَشَرَتْ
و چون با آن نام، برای زنده شدن مردگان، خوانده شوی، زنده شوند
وَ إِذا دُعِيتَ بِهِ عَلىٰ كَشْفِ الْبَأْسَاءِ وَالضَّرَّاءِ انْكَشَفَتْ.
و چون با آن نام، برای رفع سختی و زیان، خوانده شوی، برطرف گردد.
وَبِجَلالِ وَجْهِكَ الْكَرِيمِ أَكْرَمِ الْوُجُوهِ وَأَعَزِّ الْوُجُوهِ
و به حق عظمت و جلال ذات مهمان نوازت میخوانمت، ذاتی که گرامیترین و عزیزترین ذاتها است
الَّذِى عَنَتْ لَهُ الْوُجُوهُ
ذاتی که چهرهها در برابرش خاکسارند
وَخَضَعَتْ لَهُ الرِّقابُ
و گردنها در برابرش خاضعاند
وَخَشَعَتْ لَهُ الْأَصْواتُ
و صداها در برابرش فروتننند
وَوَجِلَتْ لَهُ الْقُلُوبُ مِنْ مَخافَتِكَ.
و دلها از ترس، در برابرش هراسناکند.
وَبِقُوَّتِكَ الَّتِى بِها تُمْسِكُ السَّماءَ أَنْ تَقَعَ عَلَى الْأَرْضِ إِلّا بِإِذْنِكَ
و به نیرویت که با آن، آسمانها را از این که بر زمین افتد، نگاه داشتی
وَتُمْسِكُ السَّماواتِ وَالْأَرْضَ أَنْ تَزُولا
و به نیرویت که با آن، آسمانها و زمین را از اینکه ویران شوند، حفظ کردی
وَبِمَشِييَّتِكَ الَّتِى دَانَ لَهَا الْعالَمُونَ
و به ارادهات که جهانیان در برابرش مطیعاند
وَبِكَلِمَتِكَ الَّتِى خَلَقْتَ بِهَا السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضَ
و به کلمهات که با آن آسمانها و زمین را آفریدی
وَبِحِكْمَتِكَ الَّتِى صَنَعْتَ بِهَا الْعَجائِبَ
و به حکمتت که با آن شگفتیها را ساختی
وَخَلَقْتَ بِهَا الظُّلْمَةَ وَجَعَلْتَها لَيْلاً وَجَعَلْتَ اللَّيْلَ سَكَناً
و تاریکی را با آن حکمت، پدیدآوردی و آن را شب قرار دادی و شب را برای آرامش مقرّر ساختی
وَخَلَقْتَ بِهَا النُّورَ وَجَعَلْتَهُ نَهاراً وَجَعَلْتَ النَّهارَ نُشُوراً مُبْصِراً
و نور را با آن حکمت، آفریدی و آن را روز قرار دادی و روز را مایه جنبش و بینایی و سنجش ساختی
وَخَلَقْتَ بِهَا الشَّمْسَ وَجَعلْتَ الشَّمْسَ ضِياءً
و خورشید را با آن حکمت، آفریدی و آن را مایه تابش قرار دادی
وَخَلَقْتَ بِهَا الْقَمَرَ وَجَعَلْتَ الْقَمَرَ نُوراً
و ماه را با آن حکمت، پدید آوردی و آن را نورانی ساختی
وَخَلَقْتَ بِهَا الْكَواكِبَ وَجَعلْتَها نُجُوماً وَبُرُوجاً وَمَصابِيحَ وَزِينةً وَرُجُوماً
و ستارگان را با آن حکمت، خلق کردی و آنها را اخترانی تابناک و برجها و چراغها و زینت و عامل راندن شیاطین قرار دادی
وَجَعَلْتَ لَها مَشارِقَ وَمَغارِبَ
برای ستارگان مشرقها و مغربها قرار دادی
وَجَعَلْتَ لَها مَطالِعَ وَمَجارِىَ
و نیز طلوعگاهها و گردشگاهها مقرّر ساختی
وَجَعَلْتَ لَها فَلَكاً وَمَسابِحَ
و برای آنها مدارهایی که در آنها شناورند، قرار دادی
وَقَدَّرْتَها فِى السَّماءِ مَنازِلَ فَأَحْسَنْتَ تَقْدِيرَها
و برای آنها در آسمان منزلگاههایی مقدر فرمودی و چه نیکو تقدیر نمودی
وَصَوَّرْتَها فَأَحْسَنْتَ تَصْوِيرَها
و آنان را به تصویر کشیدی و چه نیکو صورتگری کردی
وَأَحْصَيْتَها بِأَسْمائِكَ إِحْصاءً
و بانامهایت آنها را بر شمردی و چه شمردن ویژهای
وَدَبَّرْتَها بِحِكْمَتِكَ تَدْبِيراً وَأَحْسَنْتَ تَدْبِيرَها
و به حکمتت تدبیر شایسته نمودی و چه نیکو تدبیر کردی
وَسَخَّرْتَها بِسُلْطانِ اللَّيْلِ وَسُلْطانِ النَّهارِ وَالسَّاعاتِ وَعَدَدِ السِّنِينَ وَالْحِسابِ
و با مسخر ساختن شب و روز و ساعات بر آنها شمارش سالها و ثبت حساب را شناساندی
وَجَعَلْتَ رُؤْيَتَها لِجَمِيعِ النّاسِ مَرْئً واحِداً.
و دیدن آنها را برای همه مردم یکسان ساختی.
وَأَسْأَلُكَ اللّٰهُمَّ بِمَجْدِكَ الَّذِى كَلَّمْتَ بِهِ عَبْدَكَ وَرَسُولَكَ مُوسَى بْنَ عِمْرانَ عَلَيْهِ السَّلامُ فِى الْمُقَدَّسِينَ
و همچنین از تو میخواهم به عظمتت که به وسیله آن با بنده و فرستادهات موسی بن عمران علیه السلام در میان قدسیان، سخن گفتی
فَوْقَ إِحْساسِ الْكَرُوبِينَ، فَوْقَ غَمائِمِ النُّورِ، فَوْقَ تابُوتِ الشَّهادَةِ
برتر از احساس کرّوبیان، فراتر از سحابهای نور، بر فراز تابوت شهادت
فِى عَمُودِ النَّارِ، وَفِى طُورِ سَيْناءَ، وَفِى جَبَلِ حُورِيثَ
در عمودی از آتش و در طور سینا و در کوه حوریث
فِى الْوادِى الْمُقَدَّسِ فِى الْبُقْعَةِ الْمُبارَكَةِ مِنْ جانِبِ الطُّورِ الْأَيْمَنِ مِنَ الشَّجَرَةِ
در وادی مقدّس، در بقعه با برکت از جانب راست کوه طور، از دل درخت
وَفِى أَرْضِ مِصْرَ بِتِسْعِ آياتٍ بَيِّناتٍ
و در زمین مصر، با نه معجزه آشکار
وَيَوْمَ فَرَقْتَ لِبَنِى إِسْرائِيلَ الْبَحْرَ
و روزی که دریا را برای بنیاسرائیل شکافتی
وَفِى الْمُنْبَجِساتِ الَّتِى صَنَعْتَ بِهَا الْعَجائِبَ فِى بَحْرِ سُوفٍ
و در چشمههای جوشان که با آن شگفتیهایی در دریای سوف، ساختی
وَعَقَدْتَ ماءَ الْبَحْرِ فِى قَلْبِ الْغَمْرِ كَالْحِجارَةِ
و آب دریا که در دل گرداب همانند سنگ سخت، بستی
وَجاوَزْتَ بِبَنِى إِسْرائِيلَ الْبَحْرَ
و بنیاسرائیل را از آن دریا به خشکی رساندی
وَتَمَّتْ كَلِمَتُكَ الْحُسْنىٰ عَلَيْهِمْ بِما صَبَرُوا
و به وعدهی نیکویت که به خاطر شکیبایی بر آنان کامل کردی
وَأَوْرَثْتَهُمْ مَشارِقَ الْأَرْضِ وَمَغارِبَهَا الَّتِى بارَكْتَ فِيها لِلْعالَمِينَ
و آنان را وارث مشارق و مغارب زمینی کردی که در آن جهانیان را برکت دادی
وَأَغْرَقْتَ فِرْعَوْنَ وَجُنُودَهُ وَمَراكِبَهُ فِى الْيَمِّ.
و فرعون را با سپاهیان و مرکبهایش، در دریا غرق کردی.
وَبِاسْمِكَ الْعَظِيمِ الْأَعْظَمِ الْأَعَزِّ الْأَجَلِّ الْأَكْرَمِ
و به نام بزرگت، نامی که بزرگتر، عزیزتر، باشکوهتر و گرامیتر است
وَبِمَجْدِكَ الَّذِى تَجَلَّيْتَ بِهِ لِمُوسىٰ كَلِيمِكَ عَلَيْهِ السَّلامُ فِى طُورِ سَيْناءَ
و به بزرگیات که با آن بر موسی کلیمت علیه السلام در طور سینا جلوه گر شدی
وَ لِإِبْراهِيمَ عَلَيْهِ السَّلامُ خَلِيلِكَ مِنْ قَبْلُ فِى مَسْجِدِ الْخَيْفِ
و برای ابراهیم علیه السلام دوستت پیش از آن در مسجد خیف
وَلِإِسْحاقَ صَفِيِّكَ عَلَيْهِ السَّلامُ فِى بِئْرِ شِيَعٍ
و برای اسحاق علیه السلام برگزیدهات در چاه شیع
وَ لِيَعْقُوبَ نَبِيِّكَ عَلَيْهِ السَّلامُ فِى بَيْتِ إِيلٍ
و برای یعقوب علیه السلام پیامبرت در بیت ایل
وَأَوْفَيْتَ لِإِبْراهِيمَ عَلَيْهِ السَّلامُ بِمِيثاقِكَ
و به پیمانتی که برای ابراهیم علیه السلام وفا کردی
وَلِإِسْحاقَ بِحَلْفِكَ
و به سوگندت که برای اسحاق
وَ لِيَعْقُوبَ بِشَهادَتِكَ
و به شهادتت برای یعقوب
وَ لِلْمُؤْمِنِينَ بِوَعْدِكَ
و به وعدهات و برای اهل ایمان
وَ لِلدَّاعِينَ بِأَسْمائِكَ فَأَجَبْتَ
و برای دعاخوانان به نامهایت که اجابتشان کردی
وَبِمَجْدِكَ الَّذِى ظَهَرَ لِمُوسَى بْنِ عِمْرانَ عَلَيْهِ السَّلامُ عَلىٰ قُبَّةِ الرُّمّانِ
و به بزرگیات که برای موسی بن عمران علیه السلام در قبّه رمّان نمایان شد
وَبِآياتِكَ الَّتِى وَقَعَتْ عَلىٰ أَرْضِ مِصْرَ بِمَجْدِ الْعِزَّةِ وَالْغَلَبَةِ
و به نشانههایت که در زمین مصر، به بزرگواری توانمندی و پیروزیات واقع شد
بِآياتٍ عَزِيزَةٍ، وَبِسُلْطانِ الْقُوَّةِ، وَبِعِزَّةِ الْقُدْرَةِ، وَبِشَأْنِ الْكَلِمَةِ التَّامَّةِ
با نشانههای تحسینبرانگیز و حاکمیت نیرومند و به توانمندی نیرویت و به مقام کلمه تامّت
وَبِكَلِماتِكَ الَّتِى تَفَضَّلْتَ بِها عَلىٰ أَهْلِ السَّماواتِ وَالْأَرْضِ، وَأَهْلِ الدُّنْيا وَأَهْلِ الْآخِرَةِ
و کلماتی که با آن بر اهل آسمانها و زمین و اهل دنیا و آخرت عطا فرمودی
وَبِرَحْمَتِكَ الَّتِى مَنَنْتَ بِها عَلىٰ جَمِيعِ خَلْقِكَ
و به رحمتت که با آن بر همه آفریدگانت بخشش نمودی
وَبِاسْتِطاعَتِكَ الَّتِى أَقَمْتَ بِها عَلَى الْعالَمِينَ
و به تواناییات که با آن جهانیان را برپا داشتی
وَبِنُورِكَ الَّذِى قَدْ خَرَّ مِنْ فَزَعِهِ طُورُ سَيْناءَ
و به نورت که از هراسش طور سینا بر خاک افتاد
وَبِعِلْمِكَ وَجَلالِكَ وَكِبْرِيائِكَ وَعِزَّتِكَ وَجَبَرُوتِكَ الَّتِى لَمْ تَسْتَقِلَّهَا الْأَرْضُ
و به دانش و شکوه و بزرگی و توانمندی و قدرت مطلقت که زمین را تاب آن نیاورد
وَانْخَفَضَتْ لَهَا السَّماواتُ
و آسمانها در برابرش زانو زدند
وَانْزَجَرَ لَهَا الْعُمْقُ الْأَكْبَرُ
و زمین در برابر عمقش، فرو گشت
وَرَكَدَتْ لَهَا الْبِحارُ وَالْأَنْهارُ
و دریاها و نهرها در آستانش از حرکت ایستاد
وَخَضَعَتْ لَهَا الْجِبالُ
و کوهها فروتن شد
وَسَكَنَتْ لَهَا الْأَرْضُ بِمَناكِبِها
و زمین با شانههایش آرام گشت
وَاسْتَسْلَمَتْ لَهَا الْخَلائِقُ كُلُّها
و همه آفریدگان تسلیم شدند
وَخَفَقَتْ لَهَا الرِّياحُ فِى جَرَيانِها
و بادها در وزیدن خود، در برابرش پریشان گشتند
وَخَمَدَتْ لَهَا النِّيرانُ فِى أَوْطانِها
و آتشها به درگاهش، در جایگاه خویش، خاموش شدند
وَبِسُلْطانِكَ الَّذِى عُرِفَتْ لَكَ بِهِ الْغَلَبَةُ دَهْرَ الدُّهُورِ
و به فرمانرواییات که با آن همواره به پیروزی شناخته شدی
وَحُمِدْتَ بِهِ فِى السَّماواتِ وَالْأَرَضِينَ
و با آن در آسمانها و زمین ستوده گشتی
وَبِكَلِمَتِكَ كَلِمَةِ الصِّدْقِ الَّتِى سَبَقَتْ لِأَبِينا آدَمَ عَلَيْهِ السَّلامُ وَذُرِّيَّتِهِ بِالرَّحْمَةِ.
و به کلمهات، کلمه صدقی که به رحمت و بخشش برای پدرمان آدم علیه السلام و نسلش پیشی گرفت.
وَأَسْأَلُكَ بِكَلِمَتِكَ الَّتِى غَلَبَتْ كُلَّ شَىْءٍ
و از تو خواستارم به کلمهات که بر هر چیز چیره گشت
وَبِنُورِ وَجْهِكَ الَّذِى تَجَلَّيْتَ بِهِ لِلْجَبَلِ فَجَعَلْتَهُ دَكّاً وَخَرَّ مُوسىٰ صَعِقاً
و به نور ذاتت که با آن بر کوه تجلّی کردی و آن را فرو پاشیدی و در آن هنگام موسی مدهوش گشت
وَبِمَجْدِكَ الَّذِى ظَهَرَ عَلىٰ طُورِ سَيْناءَ فَكَلَّمْتَ بِهِ عَبْدَكَ وَرَسُولَكَ مُوسَى بْنَ عِمْرانَ
و به شکوهمندیات که بر طور سینا نمایان شدی، پس با آن، با بنده و رسولت موسی بن عمران، سخن گفتی
وَبِطَلْعَتِكَ فِى ساعِيرَ
و به پرتو فروزانت در کوه ساعیر
وَظُهُورِكَ فِى جَبَلِ فارانَ
و به ظهور پر فروغت در کوه فاران
بِرَبَواتِ الْمُقَدَّسِينَ
در جایگاه بلند قدسیان
وَجُنُودِ الْمَلائِكَةِ الصَّافِّينَ
و با سپاهیان صف کشیده از فرشتگان
وَخُشُوعِ الْمَلائِكَةِ الْمُسَبِّحِينَ
و فروتنی فرشتگان تسبیح کننده
وَبِبَرَكاتِكَ الَّتِى بارَكْتَ فِيها عَلىٰ إِبْراهِيمَ خَلِيلِكَ عَلَيْهِ السَّلامُ فِى أُمَّةِ مُحَمَّدٍ صَلَّى اللّٰهُ عَلَيْهِ وَآلِهِ
و به برکاتت که بر ابراهیم خلیلت علیه السلام در امّت محمّد، فرو فرستادی
وَبارَكْتَ لِإِسْحاقَ صَفِيِّكَ فِى أُمَّةِ عِيسىٰ عَلَيْهِمَا السَّلامُ
و به برکاتت که بر اسحاق برگزیدهات در امّت عیسی، فرو فرستادی
وَبارَكْتَ لِيَعْقُوبَ إِسْرائِيلِكَ فِى أُمَّةِ مُوسىٰ عَلَيْهِمَا السَّلامُ
و به برکاتت که بر یعقوب اسرائیلت در امت موسی، فرو فرستادی
وَبارَكْتَ لِحَبِيبِكَ مُحَمَّدٍ صَلَّى اللّٰهُ عَلَيْهِ وَآلِهِ فِى عِتْرَتِهِ وَذُرِّيَّتِهِ وَأُمَّتِهِ.
و به برکاتت که بر محبوب خویش محمّد، در عترت و فرزندانش و امّتش، فرو فرستادی.
اللّٰهُمَّ وَكَما غِبْنا عَنْ ذٰلِكَ وَلَمْ نَشْهَدْهُ، وَآمَنَّا بِهِ وَلَمْ نَرَهُ، صِدْقاً وَعَدْلاً
خدایا! چنانکه از آن رخدادها به دور بودیم و آن وقایع را شاهد نبودیم و به آنها در حالیکه ندیدیم، از روی راستی و درستی ایمان آوردیم
أَنْ تُصَلِّىَ عَلىٰ مُحَمَّدٍ وَآلِ مُحَمَّدٍ
از تو خواستاریم بر محمّد و خاندان محمّد درود فرستی
وَأَنْ تُبارِكَ عَلىٰ مُحَمَّدٍ وَآلِ مُحَمَّدٍ
و بر محمّد و خاندان محمّد برکت دهی
وَتَرَحَّمَ عَلىٰ مُحَمَّدٍ وَآلِ مُحَمَّدٍ
و بر محمّد و خاندان محمّد بسیار مهر ورزی
كَأَفْضَلِ ما صَلَّيْتَ وَبارَكْتَ وَتَرَحَّمْتَ عَلىٰ إِبْراهِيمَ وَآلِ إِبْراهِيمَ
همان گونه که بر ابراهیم و خاندان ابراهیم، بهترین درودها و بهترین برکات و بهترین رحمتها را فرو فرستادی
إِنَّكَ حَمِيدٌ مَجِيدٌ فَعَّالٌ لِما تُرِيدُ وَأَنْتَ عَلىٰ كُلِّ شَىْءٍ قَدِيرٌ.
که در حقیقت تو ستودهی والایی، هرچه را بخواهی انجام میدهی و بر هر چیزی توانایی.
پس حاجت خود را ذکر میکنى و میگویى:
اللّٰهُمَّ بِحَقِّ هٰذَا الدُّعاءِ، وَبِحَقِّ هَذِهِ الْأَسْماءِ الَّتِى لَايَعْلَمُ تَفْسِيرَها وَلَا يَعْلَمُ باطِنَها غَيْرُكَ
خدایا! به حق این دعا و به حق این نامهایی که تفسیر و باطن آنها را جز تو کسی نمیداند
صَلِّ عَلىٰ مُحَمَّدٍ وَآلِ مُحَمَّدٍ
بر محمّد و خاندان محمّد درود فرست
وَافْعَلْ بِى ما أَنْتَ أَهْلُهُ وَلَا تَفْعَلْ بِى ما أَنَا أَهْلُهُ
و با من چنان کن که شایسته توست، نه آنچه را که من سزاوارم
وَاغْفِرْ لِى مِنْ ذُنُوبِى ما تَقَدَّمَ مِنْها وَما تَأَخَّرَ
و از گناهانم آنچه را گذشته و آنچه را خواهد آید بیامرز
وَوَسِّعْ عَلَىَّ مِنْ حَلالِ رِزْقِكَ
و از روزی حلالت بر من وسعت بخش
وَاكْفِنِى مَؤُونَةَ إِنْسانِ سَوْءٍ، وَجارِ سَوْءٍ، وَقَرِينِ سَوْءٍ، وَسُلْطانِ سَوْءٍ
و مرا از رنج انسان بد و همسایه بد و همنشین بد و پادشاه بد بازدار
إِنَّكَ عَلىٰ ما تَشاءُ قَدِيرٌ، وَبِكُلِّ شَىْءٍ عَلِيمٌ، آمِينَ رَبَّ الْعالَمِينَ.
همانا تو بر هرچه بخواهی توانایی و بر هر چیز دانایی، دعایم را اجابت کن ای پروردگار جهانیان.
[1]. «مصباح» شیخ طوسی، «جمال الاسبوع» سید ابن طاووس و در کتابهای کفعمی به سندهای معتبر از محمّد بن عثمان عمروی از نوّاب ولی الله الاعظم عجل الله فرجه الشریف نقل شده است.
[2]. امام خمینی، تفسیر سوره حمد، ص۱۹.
[3]. آقابزرگ طهرانی، الذریعة، ۱۴۰۳ق، ج۸، ص۱۹۰.
دیدگاهتان را بنویسید