بخش دهم: شناخت قرآن کریم: قرآن کریم کتاب هدایت

قرآن کریم کتاب هدایت است / قرآن کریم در بخشی از آیات، خود را کتاب هدایت معرفی می‌کند، این هدایتگری یکی از شئون بالا و والای قرآن کریم و یکی از اهداف عالیه نزول قرآن کریم است. هدایت، به معنای راهنمایی از روی لطف و خیر خواهی برای رسیدن به مطلوب است، در حقیقت هدایت، فروغ روشنایی درونی است که در شعاع آن، انسان در مسیر صحیح زندگی و سعادت حقیقی قرار می‌گیرد و به جایگاه واقعی و لایق خود نایل می‌گردد.

خداوند تبارک و تعالی در آیه دوم سوره بقره، قرآن کریم را کتاب هدایت معرفی می‌کند و می‌فرماید: ذَٰلِک الْکتَابُ لَا رَیبَ فِیهِ هُدًى لِلْمُتَّقِینَ؛ این کتاب که هیچ شک در آن نیست، راهنمای پرهیزگاران است. یا در آیه 9 سوره اسراء خداوند، قرآن کریم را کتاب هدایت به پابرجاترین و استوارترین آيين معرفی می‌کند و می‌فرماید: إِنَّ هذَا الْقُرْءَانَ یهْدِی لِلَّتِی هِی أَقْوَمُ؛ همانا این قرآن به پابرجاترین و استوارترین آيين هدایت مى‌نمايد.

قرآن کریم در بخشی از آیات، خود را کتاب هدایت معرفی می‌کند، این هدایتگری یکی از شئون بالا و والای قرآن کریم و یکی از اهداف عالی نزول قرآن کریم است.

معنای هدایت

هدایت، به معنای راهنمایی از روی لطف و خیر خواهی برای رسیدن به مطلوب است، در حقیقت هدایت، فروغ روشنایی درونی است که در شعاع آن، انسان در مسیر صحیح زندگی و سعادت حقیقی قرار می‌گیرد و به جایگاه واقعی و لایق خود نایل می‌گردد.

خداوند تبارک و تعالی در آیه دوم سوره بقره، قرآن کریم را کتاب هدایت معرفی می‌کند و می‌فرماید: ذَٰلِک الْکتَابُ لَا رَیبَ فِیهِ هُدًى لِلْمُتَّقِینَ؛ این کتاب که هیچ شک در آن نیست، راهنمای پرهیزگاران است. یا در آیه 9 سوره اسراء خداوند، قرآن کریم را کتاب هدایت به پابرجاترین و استوارترین آيين معرفی می‌کند و می‌فرماید: إِنَّ هذَا الْقُرْءَانَ یهْدِی لِلَّتِی هِی أَقْوَمُ؛ همانا این قرآن به پابرجاترین و استوارترین آيين هدایت مى‌نمايد.

هدایت قرآن کریم انسان‌ها را از تاریکی جهل، گمراهی، کفر، شرک، نفاق، فسق، پلشتی، به نور دانش، حقیقت، سعادت، ایمان، توحید، تسلیم، اخلاق، معنویت و سلامت رهنمون می‌سازد: أَنْزَلْنَاهُ إِلَیک لِتُخْرِجَ النَّاسَ مِنَ الظُّلُمَاتِ إِلَى النُّورِ بِإِذْنِ رَبِّهِمْ إِلَى صِرَاطِ الْعَزِیزِ الْحَمِیدِ؛ كتابى است كه بر تو نازل كرديم تا مردم را به فرمان پروردگارشان از تاريكى به روشنايى رهنمون سازی.    

گستره‌ی کمی هدایت قرآن کریم

گستره‌ی کمی هدایت قرآن کریم شامل همه‌ی بشریّت می‌شود، همه انسان‌ها از هنگامه نزول تا هنگامه ظهور و تا پایان دنیا؛ مخاطب هدایت قرآن کریم هستند.

گستره‌ی کیفی هدایت قرآن کریم

هدایت قرآن کریم اختصاص به بخشی از زندگی انسان ندارد، مشرِف به همه‌ی زوایا و همه‌ی گستره‌ی زندگی بشر از ابتدای تا انتها است. همه‌ی عرصه‌های فردی، خانوادگی، فردی و اجتماعی، مادی و معنوی، رفتاری و گفتاری، اداری و مدیریتی، سیاسی و اقتصادی، شخصی و حاکمیتی همه؛‌ محدوده‌ی هدایت قرآن کریم است. هدایت قرآن کریم منحصر به رفتارهای شخصی و عبادی نیست که افراد را به گوشه‌نشینی دعوت ‌کند بلکه هدایت قرآن کریم شامل عرصه‌های سیاسی و حکومتی و جهادی و انقلابی هم می‌شود.

مراتب بهره‌مندی از هدایت قرآن کریم

بهره‌مندی از هدایت قرآن کریم به میزان ایمان، تقوا و اخلاص بستگی دارد، بر این اساس هدایت قرآن کریم دارای مراتب متعددی است، هم شامل عموم مردم می‌شود: هُدًی لِلنّاس، هم شامل مسلمانان می‌شود: هُدًی وَ بُشریٰ لِلمُسلِمین، هم شامل مؤمنین می‌شود: هُدًی وَ بُشریٰ لِلمُؤمِنینَ و هم شامل متقین می‌شود: هُدًی لِلمُتَّقین. اما هدایت واقعی شامل متقین است و در حقیقت متقین هستند که از هدایت قرآن کریم بهره‌ی واقعی و حقیقی می‌برند. این جا است که رهبر کبیر انقلاب اسلامی حضرت امام خمینی قدس سره می‌فرماید: متقیان تشنه هدایت بارقه‌ای از آنچه به نور تقوا از این سرچشمه‌ی جوشان “هُدی لِلْمُتَقین” هدایت یافته‌اند، برای عاشقانِ سوخته هدایت الله به ارمغان آورند.

شرط استفاده از هدایت قرآن کریم

شرط استفاده از هدایت قرآن کریم تقوای الهی است، قرآن کریم در این زمینه در دومین آیه سوره بقره می‌فرماید: ذَٰلِک الْکتَابُ لَا رَیبَ فِیهِ هُدًى لِلْمُتَّقِینَ؛ این کتاب که هیچ شک در آن نیست، راهنمای پرهیزگاران است. و معنای این شرط این نیست که هدایت قرآن کریم اختصاص به پرهیزکاران دارد و شامل دیگر قشرهای جامعه نمی‌شود بلکه به این معنا است که گستره‌ی کمی هدایت قرآن کریم شامل همه‌ی بشریّت می‌شود اما فقط پرهیزکاران هستند که از هدایت قرآن کریم استفاده می‌کنند.

امید آن که همگان در این ماه مبارک رمضان بتوانیم با بهرمندی از تقوای الهی در جرگه هدایت یافتگان قرار گیریم. آمین یا رب العالمین.