سوّمین عمل عمره حج تمتع نماز طواف است
واجب است بعد از تمام شدن طواف عمره، نماز طواف خوانده شود.
واجبات نماز طواف
- تمام واجبات نمازهای یومیه را داراست مانند: طهارت بدن و لباس، وضو داشتن، شرایط لباس نمازگزار، قرائت صحیح و …؛
- بعد از طواف باشد؛
- بدون فاصله باشد؛
- پشت مقام ابراهیم اقامه شود؛
- خود شخص بخواند؛
- مانند نماز صبح دو رکعت باشد؛
- نیت نماز طواف داشته باشد:
نیت نماز طواف: برای خدا و به نیت انجام فرمان الهی و به قصد تقرب به خالق هستی، دو رکعت نماز طواف عمره تمتع بجا می‌آورم، اِمْتِثالاً لِاَمْرِ الله وَ قُرْبَةً اِلَی الله وَ خالِصاً لله. (به نوع عمره توجه شود)
احکام نماز طواف
نماز طواف مانند نماز صبح دو ركعت است، بدون اما اذان و اقامه و مستحب است در ركعت اول، بعد از «حمد»، سوره «قل هو اللّه احد» را بخواند و در ركعت دوم، سوره «قل يا أيها الكافرون» را بخواند.
جايز است نماز طواف را بلند بخواند مثل نماز صبح يا آهسته مثل نماز ظهر.
پوشش خانم‌ها مانند نماز است و غیر از صورت و دست، همه اعضا را باید بپوشانند پس جوراب ضخیم و اضافه همراه داشته باشند
کسانی که در اصلاح قرائت خود کوتاهی کرده‌اند باید هم خود بخوانند، هم به تلقین بخوانند، هم به جماعت بخوانند و هم نایب بگیرند.
نماز روی صندلی یا ویلچر برای سجده باید پیشانی و دست روی جایی قرار گیرد و در صورت امکان سر انگشتان پا مثل سجده روی زمین باشد.
کسانی که با ویلچر در طبقه دوم و پشت بام طواف می‌کنند؛ نماز طواف را باید پشت مقام بخوانند و اگر امکان نداشت در همان طبقه‌ای که هستند خود نماز را بخوانند و یک نفر در پشت مقام به نیابت وی بعد از طواف نماز بخوانند.
اگر نماز به هر دلیلی باطل شد چه باید کرد؟
باید دوباره خوانده شود.
بین مقام و جای نماز چه مقدار باید فاصله باشد؟
پشت مقام، بعد از دایره طواف کندگان با فاصله متعارف باشد.
مکان نماز طواف در اوقات خلوت
واجب است نزد مقام و بنا بر احتیاط واجب پشت مقام به جا آورده شود و هرچه نزدیکتر بهتر است: آیات عظام امام، بهجت، صافی، گلپایگانی، مکارم و نوری.
واجب است نزد مقام و پشت مقام به جا آورده شود: آیات عظام خویی، خامنه‌ای، جوادی، تبریزی، سیستانی، فاضل، زنجانی، هاشمی و وحید.
واجب است پشت مقام و دو جانب آن مادامی که جلوتر از مقام نباشد: آیت الله سبحانی
مکان نماز طواف در اوقات ازدحام
در یکی از طرفین آن نماز بخواند؛ به گونه‌ای که گفته شود نزد مقام نماز می‌خواند و اگر آن هم ممکن نشد، نزدیکتر از طرفین و پشت مقام را ملاحظه کند: آیت الله فاضل.
و اگر سه طرف مساوی باشد بنا بر احتیاط پشت مقام بخواند: آیات عظام امام، صافی، فاضل و گلپایگانی.
با فاصله پشت مقام به جا آورد: آیت الله خامنه‌ای
تا جایی که مزاحمت طواف کنندگان نباشد، عقب برود، اما باید پشت مقام بایستد: آیت الله زنجانی
مراعات الاقرب فالأقرب خلف مقام و دو طرف آن را با رعایت احتیاط به جمع در نماز: آیات عظام بهجت و سیستانی، وحید.
با مراعات الاقرب فالأقرب: آیت الله تبریزی.
بنا بر احتیاط واجب پشت مقام به جا آورد: آیت الله خویی.
پشت مقام به جا آورد: آیت الله سبحانی.
می‌تواند در یکی از طرفین یا عقب تر از مقام بخواند: آیات عظام مکارم، جوادی.
جمع بندی: پایان مطاف، در پشت مقام، با مراعات الاقرب فالأقرب.
نماز طواف معذورین در نیم طبقه خلف مقام
صحیح است: آیات عظام جوادی، زنجانی، سبحانی، سیستانی، مکارم و نوری.
صحیح نیست و باید برای نماز طواف نایب بگیرند: آیت الله صافی.
بنا بر احتیاط واجب نماز را در نیم طبقه بخواند و در صحن و خلف مقام نیز نایب بگیرد: آیت الله خامنه‌ای.
جمع بندی: نماز را در نیم طبقه بخواند و در صحن و خلف مقام نیز نایب بگیرد.
حکم تکلیفی و وضعی لزوم موالات بین طواف و نماز آن
توضیح: اگر حکم تکلیفی باشد عدم رعایت موالات خلل به طواف نمی‌زند اما اگر حکم وضعی باشد، موجب بطلان طواف می‌شود.
لزوم موالات بین طواف و نماز حکم تکلیفی است، پس خللی به طواف نمی‌زند: آیات عظام امام، بهجت، خامنه‌ای، صافی، گلپایگانی، مکارم و نوری.
لزوم موالات بین طواف و نماز حکم وضعی است و موجب بطلان طواف می‌شود: آیات عظام تبریزی، خویی، جوادی، زنجانی، سبحانی، سیستانی، هاشمی و وحید
لزوم موالات بین طواف و نماز بنا بر احتیاط واجب حکم وضعی است و موجب بطلان طواف می‌شود: آیت الله فاضل.
تقدم زن بر مرد در مسجد الحرام و محاذات آنان
باید عدم تقدم و عدم محاذات رعایـت شـود؛ مگر اینکه این شرط حرجی باشـد، یـا بـه مـوالات بین طواف و نماز لطمه بزند که در این صورت، رعایت آن لازم نیست: آیت الله سبحانی.
باید عدم تقدم و عدم محاذات رعایـت شـود ؛ مگر اینکه این شرط حرجی باشـد، یـا بـه مـوالات بین طواف و نماز لطمه بزند یـا زن از اهـل سـنت باشد که در این صورت، رعایت آن شرط لازم نیست: آیت الله فاضل.
اگر حداقل یک وجب بـین زن و مـرد فاصـله باشد، تقدم زن بر مرد یـا محـاذات اشـکال نـدارد: آیات عظام خویی و وحید.
عدم رعایت فاصله مرد با زن، در صورت ازدحـام، ضرری به صحت نماز نمی‌زند: آیت الله سیستانی.
عدم رعایـت فاصـله مـرد بـا زن ضـرری بـه صحت نماز نمی زند: آیات عظام امام خمینی، بهجـت، تبریزی، جوادی، خامنه‌ای، زنجـانی، صـافی، گلپایگـانی، مکارم و نوری.
جمع بندی: فاصله مختصر در صورت ازدحـام ضرر ندارد.
شک در رکعات نماز طواف
شک در رکعات نماز طواف مبطل نماز است: همه مراجع.
ظن در رکعات نماز طواف
بنا بر احتیاط واجب طبق ظن عمل کند و نماز را اعاده نماید: آیت الله مکارم
طبق ظن عمل کند: سایر مراجع.
شک در افعال نماز طواف
اگر قبل از گذشتن از محل باشد، باید انجام بدهد و اگر محل آن گذشته اعتنا نکند: همه مراجع.
ظن در افعال نماز طواف
حکم شک را دارد، اگر قبل از گذشتن از محل باشد، باید انجام بدهد و اگر محل آن گذشته اعتنا نکند: آیات عظام خویی، تبریزی، سبحانی، هاشمی و سیستانی.
عمل را طبق گمان انجام دهد: آیات عظام بهجت، جوادی، گلپایگانی و فاضل.
باید احتیاط کند؛ یعنی عمل را طبق گمان انجام دهد و نماز را اعاده کند: آیات عظام امام، خامنه‌ای، زنجانی، مکارم و نوری.
عمل را طبق گمان انجام دهد اما اگر مستلزم زیاده است، به احتیاط واجب نماز را هم اعاده کند: آیت الله صافی.
وظیفه معذورین از قرائت صحیح نماز طواف
اگر نتوانست یاد بگیرد، باید نماز را به هر ترتیبی که می‌تواند خودش بخواند و مجزی است: آیات عظام خامنه‌ای، سیستانی، فاضل، مکارم، زنجانی، نوری و هاشمی.
اگر ممکن است کسی را بگمارد که نماز را به او تلقین کند و احتیاط آن است که به شخص عادلی اقتدا کند: حضرت امام.
خودش بخواند و اگر ممکن است به جماعت بخواند: آیت الله بهجت.
در صورت تسامح هم خود و هم به جماعت بخواند و هم نایب بگیرد: آیات عظام تبریزی، خو یی و مکارم.
هم خود و هم به جماعت بخواند و به احتیاط نایب هم بگیرد: آیات عظام صافی و گلپایگانی.
هم خود و هم به تلقین بخواند و هم به احتیاط نایب هم بگیرد: آیات عظام جوادی و سبحانی.
هم خود و هم به تلقین و هم به احتیاط واجب به جماعت بخواند و هم نایب هم بگیرد: آیت الله وحید.
جمع بندی: هم خود و هم به تلقین و هم به جماعت بخواند و هم نایب هم بگیرد.
اسرار نماز طواف
- نماز مرز کفر و ایمان است و با نماز است که بقیه اعمال پذیرفته می‌شود. پیامبر گرامی در این باره می‌فرماید: «أَوَّلُ مَا يُحَاسَبُ اَلْعَبْدُ اَلصَّلاَةُ فَإِنْ قُبِلَتْ قُبِلَ مَا سِوَاهَا وَ إِنْ رُدَّتْ رُدَّ مَا سِوَاهَا»([1]) اوّلين چيزى كه بنده را به خاطرش محاسبه مى‌كنند نماز است؛ اگر نمازش پذيرفته شود، اعمال ديگرش نيز پذيرفته مى‌شود و اگر نمازش ردّ شود،ساير اعمالش نيز ردّ خواهد شد؛
- نماز پشت مقام در حقیقت اقتدا به انسان کامل است. باید به وسیله ولی الهی به خدا رسید؛
- بی ولایت، توحید معنا ندارد.
اول: سنگی که به پای ولی‌الله متبرک شده، مقام پیدا کرده و واسطه در نماز قرار می‌گیرد و پس اگر انسانی وِلائی شود باید بداند که چه عظمتی پیدا می‌کند.
دوم: وجوب اقامه نماز پشت مقام حضرت ابراهیم علیه السلام، این حقیقت را روشن می‌کند که نماز بی‌ولایت نماز نیست، حتی اگر در مسجد الاحرام باشد.
سوم: برای قرب الی الله باید ولی الله را واسطه قرار داد: یا أَیهَا الَّذِینَ آمَنُوا اتَّقُوا اللَّهَ وَابْتَغُوا إِلَیهِ الْوَسِیلَةَ؛ ای کسانی که ایمان آورده‌اید! از (مخالفت فرمان) خدا بپرهیزید! و وسیله‌ای برای تقرب به او بجوئید.
[1]. فلاح السائل جلد ۱ صفحه ۱۲۷.
دیدگاهتان را بنویسید