قرار بود که کتاب آیات شیطانی نقطه‌ی آغازی بر تحقیر نظام‌مند جهان اسلام و زنجیره‌ی پلید توهین به اسلام باشد اما حکم قاطعانه‌ی حضرت امام خمینی، آن برنامه را از بین برد. تجربه برخورد با آیات شیطانی به ما نشان می‌دهد «پایبندی بر اصول اسلامی و کوتاه نیامدن از آن، در چالش‌های بین‌المللی» از مهمترین بایسته‌هایی است که باید برای موفقیت در دیپلماسی رعایت شود.
انتشار کتاب آیات شیطانی
مهر ماه ۱۳۶۷ انتشارات وایکینگ انگلستان، زیرمجموعه‌ی انتشارات پنگوئن، با هدف خدشه دار کردن چهره‌ی درخشان دین مبین اسلام، کتابی به نام «آیات شیطانی» را به قلم سلمان رشدی یهودی در پانصد و چهل و چند صفحه، منتشر کرد و دولت خبیث انگلیس آن را به عنوان بهترین کتاب سال انگلستان، معرفی نمود.
سلمان رشدی یهودی در کتاب «آیات شیطانی» با داستان‌های خیالی، وقیحانه‌ترین اهانت‌ها را به ساحت مقدس پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و خاندان عصمت و طهارت علیهم السلام و همچنین سایر پیامبران الهی و مقدسات دینی، در آن آورده بود.
نظام سلطه با یک هماهنگی رسانه‌ای، اقدام به ترجمه و انتشار گسترده آن در سراسر جهان نمود. موج سنگین تبلیغاتی رسانههای آمریکایی و غربی از سویی و ترجمه‌ی سریع و توزیع گسترده آن به زبان‌های مختلف از سوی دیگر، باعث شهرت آن کتاب گردید.
واکنش جهان اسلام
این حرکت رذیلانه، تنفر مسلمانان را برانگیخت و واکنش بسیاری از ملل مسلمان، از جمله مسلمان پاکستان، هندوستان و بنگلادش را به دنبال داشت. مسلمانان با برپایی راهپیمایی‌های متعدد در جهان اسلام، تنفر و انزجار خود را نسبت به این حرکت خبیثانه نشان دادند.
به دنبال انتشار کتاب «آیات شیطانی» دو تن از نمایندگان مسلمان پارلمان هند به پارلمان و دادگاه‌های این کشور شکایت می‌کنند که این اقدام منجر به ممنوعیت چاپ این کتاب در سراسر هندوستان می‌شود. سلمان رشدی ملعون در مصاحبه‌ای در رادیو رسمی هند به رأی دادگاه واکنش نشان داده و مسلمانان معترض را «مشتی متعصب بنیادگرا» معرفی می‌کند و خواستار رفع توقیف از کتابش می‌شود.
به دنبال پخش مصاحبه سلمان رشدی ملعون، موج جدید اعتراضات از ۱۹ بهمن ماه ۱۳۶۷ با صدور بیانیه‌ای از جانب ۳۵ تن از علمای اسلام‌آباد و راولپندی پاکستان آغاز می‌شود. در این بیانیه از اهالی اسلام‌آباد و راولپندی خواسته شده بود تا در راهپیمایی اعتراض‌آمیز روز یکشنبه ۲۳ بهمن‌ماه در برابر مرکز فرهنگی آمریکا شرکت کنند. در این تجمع طی یک اتفاق بی‌سابقه ۵ نفر از معترضین توسط پلیس کشته و حدود ۶۰ نفر نیز زخمی می‌شوند.
اما در ایران پس از پذیرش قطعنامه‌ی ۵۹۸ و پایان جنگ، فعالیت‌های دیپلماتیک ایران برای ارتباط با کشورهای مختلف شدت گرفت و ۱۹ آبان ماه ۱۳۶۷ اعلامیه‌ی برقراری مجدد روابط دیپلماسی میان جمهوری اسلامی ایران و انگلستان در وین منتشر می‌شود.
اروپایی‌ها و به خصوص انگلستان تصور می‌کردند ایران به خاطر بهبود روابط با انگلستان، اعتراض شدیدی علیه انتشار کتاب «آیات شیطانی» نخواهد داشت. اما واقعه‌ی کشتار مسلمانان معترض توسط پلیس پاکستان باعث طرح بیش از پیش این موضوع در ایران شد و سه شنبه ۲۵ بهمن ماه فتوایی از سوی رهبر کبیر انقلاب اسلامی حضرت امام خمینی رحمة الله علیه مبنی بر ارتداد و حکم اعدام مؤلف و ناشران منتشر گردید و معادله دیپلماسی را به هم ریخت.
صدور حکم حضرت امام خمینی
بسمه‌تعالی
إنا لله و إنا الیه راجعون
به اطلاع مسلمانان غیور سراسر جهان می‌رسانم مؤلف کتاب «آیات شیطانی» که علیه اسلام و پیامبر و قرآن، تنظیم و چاپ و منتشر شده است، همچنین ناشرین مطلع از محتوای آن، محکوم به اعدام می‌باشند. از مسلمانان غیور می‌خواهم تا در هر نقطه که آنان را یافتند، سریعاً آنها را اعدام نمایند تا دیگر کسی جرأت نکند به مقدسات مسلمین توهین نماید و هر کس در این راه کشته شود، شهید است ان‌شاءاللّه. ضمناً اگر کسی دسترسی به مؤلف کتاب دارد ولی خود قدرت اعدام او را ندارد، او را به مردم معرفی نماید تا به جزای اعمالش برسد. والسلام علیکم و رحمةالله و برکاته.
روح‌الله الموسوی الخمینی
25 بهمن 1367 / 7 رجب 1409
در پی انتشار فتوای و صدور حکم حضرت امام خمینی، دولت به مناسبت کشتار مسلمانان پاکستان یک روز عزای عمومی اعلام کرد و چهارشنبه ۲۶ بهمن دانشجویان تجمعی چندهزار نفره روبه‌روی سفارت انگلستان در تهران برگزار می‌کنند و در همین روز مراسم ختمی برای مسلمانان کشته شده‌ی پاکستانی از سوی بنیاد شهید در مسجد ارک برگزار می‌شود.
آیت‌الله جوادی آملی نیز در تجمع گسترده‌ی مردم قم در مسجد اعظم و حرم حضرت معصومه سلام الله علیها اعلام کرد: «هر کس به ساحت مقدس رسول خدا اسائه‌ی ادب کند؛ حکم اسلامی آن اعدام است؛ و این، یک حکم حکومتی است و نیاز به برپایی دادگاه و حکم قضائی ندارد و بر مسلمین و والیِ مسلمین اجرای این حکم نه تنها جایز بلکه واجب است.»
فتوای رهبر فرزانه انقلاب حضرت امام خمینی با استقبال گسترده‌ی مسلمانان جهان روبه‌رو می‌شود. علامه سیدساجد نقوی رهبر شیعیان پاکستان با انتشار پیامی از مسلمانان جهان به ویژه ملت مسلمان پاکستان می‌خواهد هرچه سریعتر حکم حضرت امام خمینی را اجرا کنند. علما و حوزه‌های علمیه‌ی اهل تسنن و تشیع هندوستان، پاکستان، بنگلادش و لبنان نیز از فتوای آن بزرگوار استقبال کرده و اجرای آن را لازم می‌دانند.
سلمان رشدی در مصاحبه با رویترز صدور حکم امام خمینی را خیلی جدی تلقی کرده و از کلیه‌ی کسانی که می‌توانند از او حفاظت کنند درخواست کمک می‌کند. پلیس انگلستان اعلام می‌کند حفاظت از او را بر عهده می‌گیرد.
انتشار شایعه
رسانههای خارجی وابسته به دستگاه استعمار شایعه‌ای از طرف علمای شیعه مبنی بر این که اگر سلمان رشدی توبه کند، بخشیده شده و حکم اعدامش لغو می‌شود را به صورت گسترده پخش می‌کنند. پس از انتشار این شایعه، دفتر حضرت امام با صدور بیانیه‌ای این عملیات رسانههای استعماری مدافع سلمان رشدی را ناکام می‌گذارد. در این اطلاعیه چنین آمده است:
بسمه‌تعالی
رسانههای گروهی استعماری خارجی به دروغ به مسئولین نظام جمهوری اسلامی نسبت می‌دهند که اگر نویسنده کتاب آیات شیطانی توبه کند حکم اعدام درباره او لغو می‌گردد. امام خمینی -مدّظلّه- فرمودند: این موضوع صددرصد تکذیب می‌گردد. سلمان رشدی اگر توبه کند و زاهد زمان هم گردد، بر هر مسلمان واجب است با جان و مال تمامی همّ خود را به کار گیرد تا او را به دَرک واصل گرداند.
حضرت امام اضافه کردند: اگر غیر مسلمانی از مکان او مطلع گردد و قدرت این را داشته باشد تا سریعتر از مسلمانان او را اعدام کند، بر مسلمانان واجب است آنچه را که در قبال این عمل می‌خواهد به عنوان جایزه و یا مزد عمل به او بپردازند.
منشور روحانیت
سوم اسفندماه همان سال حضرت امام خمینی رحمة لله علیه در پیام مهم خود که به «منشور روحانیت» معروف شد، ماجرای سلمان رشدی را این‌گونه تحلیل می‌کنند: «ما کینه دنیای غرب را با جهان اسلام و فقاهت از همین نکته‌ها به دست می‌آوریم. قضیه آنان قضیه دفاع از یک فرد نیست، قضیه حمایت از جریان ضد اسلامی و ضد ارزشی است که بنگاه‌های صهیونیستی و انگلیس و امریکا به راه انداخته‌اند و با حماقت و عجله خود را روبه‌روی همه جهان اسلام قرار داده‌اند.» ایشان در ادامه با انتقاد از برخی تحلیل‌های ساده‌انگارانه در جستجوی روابط با دولت‌های استعمارگر تأکید می‌کنند: «روحانیون و مردم عزیز حزب‌الله و خانواده‌های محترم شهدا حواسشان را جمع کنند که با این تحلیل‌ها و افکار نادرست، خون عزیزانشان پایمال نشود. ترس من این است که تحلیلگران امروز، ده سال دیگر بر کرسی قضاوت بنشینند و بگویند که باید دید فتوای اسلامی و حکم اعدام سلمان رشدی مطابق اصول و قوانین دیپلماسی بوده است یا خیر؟ و نتیجه‌گیری کنند که چون بیان حکم خدا آثار و تبعاتی داشته است و بازار مشترک و کشورهای غربی علیه ما موضع گرفته‌اند، پس باید خامی نکنیم و از کنار اهانت کنندگان به مقام مقدس پیامبر و اسلام و مکتب بگذریم!»
دفاع جانانه
یکی از وظیفه مسلمانان، دفاع جانانه از دین مبین اسلام و پیامبر گرامی اسلام است و لازمه آن شناخت دشمن و دشمنی‌ها است مسلمانان باید در برابر هجمه‌های ناجوان مردانه‌ی غول‌های رسانه‌ای دشمن از حریم پیامبر گرامی اسلام دفاع کرد. همان گونه که حضرت امام خمینی رحمة الله علیه از ساحت دین مبین اسلام و پیامبر گرامی دفاع کرد و در برابر کتاب آیات شیطانی ایستاد و حکم به ارتداد و قتل سلمان رشدی را صادر نمود.
قرار بود که کتاب آیات شیطانی نقطه‌ی آغازی بر تحقیر نظام‌مند جهان اسلام و زنجیره‌ی پلید توهین به اسلام باشد اما حکم قاطعانه‌ی حضرت امام خمینی، آن برنامه را از بین برد. تجربه برخورد با آیات شیطانی به ما نشان می‌دهد «پایبندی بر اصول اسلامی و کوتاه نیامدن از آن، در چالش‌های بین‌المللی» از مهمترین بایسته‌هایی است که باید برای موفقیت در دیپلماسی رعایت شود.
دیدگاهتان را بنویسید