احکام خمس: فصل چهارم: بخش اول: شیوه محاسبه و تخمیس اموال کسی که سال خمسی ندارد
برای محاسبه و تخمیس اموال کسی که سال خمسی ندارد، باید:
- مرجع تقلید او مشخص شود
- طبق فتوای مرجع مبدأ سال خمسی تعیین گردد «تعیین سال خمسی»
- اموال موجود طبق فتوای مراجع نسبت به «لیست شانزده گانه» محاسبه و تخمیس گردد
- محاسبه و تخمیس اموالی که در گذشته خرج و مصرف شده است
شیوه محاسبه و تخمیس اموالی که در گذشته خرج و مصرف شده است:
همه آنچه در گذشته با درآمد حقوق و کسب و کار خریده که در زندگی به آن احتیاج نداشته است: به فتوای همه مراجع عظام خمس دارد.
همه آنچه در گذشته با درآمد حقوق و کسب و کار خریده که مورد نیاز زندگی او بوده و زائد بر شأن عرفی او هم نبوده، که دارای سه حالت است.
صورت اول
مکلف می داند چیزهایی که مورد نیاز زندگی بوده از درآمد بین سال خمسی خریده است: به فتوای همه مراجع عظام خمس ندارد.[1]
صورت دوم
مکلف می داند چیزهایی که مورد نیاز زندگی بوده از درآمد سال گذشته خریده است:
خمس دارد: همه آیات عظام: (به جز آیات عظام: بهجت، زنجانی و فاضل).[2]
اگر چیزی را خریده که مورد نیاز زندگی است از قبیل منزل و وسائل آن و برای تهیه آن ناچار بوده پول پس انداز کند خمس ندارد و الا خمس دارد: آیات عظام: بهجت، زنجانی و فاضل.[3]
در خصوص پول پس انداز شده برای تهیه منزل مسکونی در صورتی که ناچار بوده پس انداز کند، خمس ندارد: آیت الله گلپایگانی و آیت الله صافی.
پولی که از درآمد پس از گذشت سال خمسی برای تهیه خانه مسکونی، وسیله نقلیه شخصی، لوازم زندگی و زیور آلات بانوان تا حد متعارف صرف شده ولو خمس دارد اما از باب ارفاق و تشویق به حسابرسی اموال، می بخشیم: آیت الله مکارم.[4]
صورت سوم
مکلف نمی داند که آیا چیزهای مورد نیاز زندگی را با درآمد بین سال خریده یا بعد از تمام شدن سال خمسی: به فتوای همه مراجع عظام «باید با حاکم شرع مصالحه کند».[5]
فتوای آیات عظام: بهجت، زنجانی، فاضل، گلپایگانی، صافی و مکارم صورت قبل، در این صورت نیز ساری و جاری است.
فهرست کامل احکام ضروری خمس:
کلیات خمس
فصل اول: تعیین مبدأ سال خمسی
فصل دوم: لیست اموال شانزده گانه مکلف
بخش اول: حکم خمس ارث
بخش دوم: حکم خمس هدیه و بخشش
بخش سوم: حکم خمس سرمایه
بخش چهارم: حکم خمس درآمد کسب و کار مصرف شده
بخش پنجم: حکم خمس درآمد کسب و کار پس انداز شده
بخش ششم: حکم خمس قرض و وام مصرف شده
بخش هفتم: حکم خمس قرض و وام پس انداز شده
بخش هشتم: حکم خمس قرض به دیگران
بخش نهم: حکم خمس طلب از دیگران
بخش دهم: حکم خمس مهریه
بخش یازدهم: حکم خمس دیه
بخش دوازدهم: حکم خمس صدقات و وجوه شرعیه
بخش سیزدهم: حکم خمس حقوق بازنشستگی
بخش چهاردهم: حکم خمس حق بیمه
بخش پانزدهم: حکم خمس باقی مانده آذوقه در آخر سال خمسی
بخش شانزدهم: حکم خمس مال حلال مخلوط به حرام.
فصل سوم: مؤونه زندگی و حکم خمس آن
بخش اول: خرید زمین برای ساخت منزل؛
بخش دوم: پس انداز برای خرید منزل؛
بخش سوم: حکم خمس رهن منزل؛
بخش چهارم: مبلغ فروش منزل؛
بخش پنجم: پس انداز برای ازدواج؛
بخش ششم: خرید جهیزیه؛
بخش هفتم: پس انداز برای خرید جهیزیه؛
بخش هشتم: خرید وسیله نقلیه؛
بخش نهم: پیش خرید منزل و خودرو؛
بخش دهم: آذوقه زائد بر مصرف سال؛
بخش یازدهم: سپرده های حج و عمره؛
بخش دواردهم: لباس احرام و قربانی؛
بخش سیزدهم: کفن و قبر؛
فصل چهارم: بخش اول: شیوه تخمیس اموال کسی که سال خمسی ندارد
بخش دوم: موارد لزوم مصالحه با حاکم شرع
بخش سوم: مظالم و حکم آن
[1]. توضیح المسائل مراجع، م 1797.
[2]. همان
[3]. بهجت، استفتاء، زنجانی، توضیح المسائل مراجع، م 1797، فاضل.
[4]. پیک احکام شماره 4، استفتاء کتبی.
[5]. توضیح المسائل مراجع، م 1797.
دیدگاهتان را بنویسید