بخش سوم: تأسف بزرگان در کوتاهی نسبت به قرآن کریم

بسیاری از بزرگان، با آن که از نظر علمی به درجات اعلی رسیده بودند و در رشته‌های علوم سرآمد همه دانشمندان زمان خود شدند و از خود آثار گران‌بهائی بجای گذاشته‌اند و خدمات علمی بسیاری داشته‌اند و عالمان وارسته‌ای را تربیت کرده و به عنوان اساتید مبرز تحویل جامعه علمی داده‌اند؛ از این که وقتشان را صرف علوم مختلف کرده و کمتر سراغ قرآن کریم رفته‌اند؛ اظهار تأسف کرده‌اند و در حسرت می‌سوختند، همانند حکیم، فیلسوف، عارف شیعی، ملاصدرای شیرازی یا حکیم، محدث و فقیه شیعی، فیض کاشانی یا احیاگر اسلام محمدی و خالق انقلاب اسلامی، حضرت امام خمینی.

ماه مبارک رمضان، بهار قرآن کریم

از تمامی علمای اعلام و فرزندان قرآن و دانشمندان ارجمند تقاضا دارم كه از كتاب مقدسی كه تِبْیاناً لِکُلِّ شَیء است و صادر از مقام جمع الهی به قلب نور اول و ظهور جمع‌الجمع تابیده است؛ غفلت نفرمایند. 

امام خمینی رحمت الله علیه

تأسف بزرگان در کوتاهی نسبت به قرآن کریم

بسیاری از بزرگان، با آن که از نظر علمی به درجات اعلی رسیده بودند و در رشته‌های علوم سرآمد همه دانشمندان زمان خود شدند و از خود آثار گران‌بهائی بجای گذاشته‌اند و خدمات علمی بسیاری داشته‌اند و عالمان وارسته‌ای را تربیت کرده و به عنوان اساتید مبرز تحویل جامعه علمی داده‌اند؛ از این که وقتشان را صرف علوم مختلف کرده و کمتر سراغ قرآن کریم رفته‌اند در حسرت می‌سوختند و اظهار تأسف کرده‌اند که در این نوشتار به چند نمونه از آن اشاره می‌شود.

یکی از حکما و فلاسفه که در کوتاهی نسبت به قرآن کریم اظهار تأسف می‌کند، ملاصدرا شیرازی (قدس سره) است. آن بزرگوار، حکیم، فیلسوف، عارف شیعی و بنیانگذار حکمت متعالیه است و از این که به علوم دیگر بیشتر از قرآن کریم توجه کرده است اظهار تأسف می‌کند و در مقدّمه تفسیر سوره واقعه می‌نویسد: بسیار به مطالعه کتب حکما پرداختم تا آنجا که گمان کردم کسی هستم، ولی همین که کمی بصیرتم باز شد، خودم را از علوم واقعی خالی دیدم. در آخر عمر به فکر رفتم که به سراغ تدبّر در قرآن و روایات محمّد و آل محمّد علیهم السلام بروم. یقین کردم که کارم بی اساس بوده است، زیرا در طول عمرم به جای نور در سایه ایستاده بودم. از غصه جانم آتش گرفت و قلبم شعله کشید، تا رحمت الهی دستم را گرفت و مرا با اسرار قرآن آشنا کرد و شروع به تفسیر و تدبّر در قرآن کردم، درِ خانۀوحی را کوبیدم، درها باز شد و پرده‌ها کنار رفت و دیدم فرشتگان به من می‌گویند: سَلَامٌ عَلَیكُمْ طِبْتُمْ فَادْخُلُوهَا خَالِدِینَ؛ سلام بر شما! گوارایتان باد این نعمتها! داخل بهشت شوید و جاودانه بمانید.(73 زمر)

یکی دیگر از حکما و فلاسفه که در کوتاهی نسبت به قرآن کریم اظهار تأسف می‌کند، فیض کاشانی قدس سره است. آن بزرگوار حکیم، محدث، عارف و فقیه شیعی است که با بیش از صد اثر علمی و تربیت ده‌ها عالم وارسته و استاد در چندین رسته تخصصی؛ در رساله انصاف خود از این که به علوم دیگر بیشتر از قرآن کریم توجه کرده است اظهار تأسف می‌کند و می‌نویسد: عمرم رفت و در چند رشته تخصص داشتم و کتاب‌ها نوشتم، رساله‌ها نوشتم، تحقیقاتی کردم؛ ولی در هیچ‌یک از این علوم دارویی برای دردم و آبی برای عطشم نیافتم، بر خود ترسیدم و انابه کردم و به سراغ تدبر در قرآن رفتم.

امام خمینی قدس سره، خالق انقلاب اسلامی و کسی که در طول تاریخ اسلام مثل و مانند او در احیا دین محمدی نیامده است؛ در گفتاری از اینکه تمام عمر خود را در راه قرآن صرف نکرده، تأسّف می‌خورد و به حوزه‌ها و دانشگاه‌ها سفارش می‌کند که قرآن و ابعاد گوناگون آن را در همۀ رشته‌ها، مقصد اعلای خود قرار دهند تا مبادا در آخر عمر بر ایام جوانی تأسّف بخورند. آن بزرگوار به مناسبت حج سال 1365 در پیامی حوزویان و دانشکاهیان را مخاطب قرار داده و می‌فرماید:

این جانب از روی جِد، نه تعارف معمولی، می‏گویم از عمر به باد رفته خود در راه اشتباه و جهالت تأسف دارم و شما ای فرزندان برومند اسلام! حوزه‏ها و دانشگاه‌ها را از توجه به شئونات قرآن و ابعاد بسیار مختلف آن بیدار کنید. تدریس قرآن در هر رشته‏ای از آن را مَحطّ نظر و مقصد اعلای خود قرار دهید. مبادا خدای ناخواسته در آخر عمر که ضعف پیری بر شما هجوم کرد از کرده‏ها پشیمان و تأسف بر ایام جوانی بخورید، همچون نویسنده.