احکام چند دقیقه ای: خمس درآمد پس انداز شده

احکام خمس: فصل دوم: بخش 5: حکم خمس درآمد پس انداز شده[1]

پس انداز درآمد کسب و کار، به سه صورت است:

صورت اول

درآمد کسب و کار برای امور ضروری سال بعد، پس انداز شده است که به فتوای اکثر مراجع عظام، خمس دارد.[2]

آیات عظام: بهجت، زنجانی و فاضل: برای تهیه اشیائی باشد که در زندگی عرفا به آن احتیاج دارد مثل منزل، اثاثیه، جهیزیه دختر، وسیلة نقلیه مورد نیاز و مانند آنها و نمی تواند یک دفعه آنها را تهیه نماید در این صورت پس انداز درآمد ولو چندین سال هم بر آن بگذرد، خمس ندارد.[3]

آیت الله گلپایگانی و آیت الله صافی: درخصوص موردی که درآمد به منظور تهیه منزل مسکونی پس انداز شده و راهی برای خرید منزل جز با پس انداز کردن پول نداشته باشد، و پس از وصول سال خمسی یا سال های بعد صرف در تهیه منزل می شود خمس ندارد و در بقیه موارد خمس دارد[4].

به فتوای آیت الله مکارم: در (فتوای اخیر): اگر برای تهیه منزل مسکونی یا وسیله نقلیه یا لوازم زندگی یا زیور آلات بانوان تا حد متعارف مصرف شده است، گرچه خمس دارد اما از باب ارفاق و تشویق به حسابرسی اموال، می بخشیم.[5]

آیت الله خامنه ای: اگر تا چندین روز پس از سال خمسی، صرف مؤونه زندگی شده است، خمس ندارد.[6]

صورت دوم

درآمد کسب و کار، قبل از سال خمسی، برای سالهای بعد، بدون نیاز ضروری، پس انداز شده است که به نظر همه مراجع عظام، خمس دارد.

صورت سوم

درآمد کسب و کار، قبل از سال خمسی، تبدیل به سرمایه شده است، در این صورت حکم سرمایه را دارد «حکم خمس سرمایه».

فهرست کامل   احکام ضروری خمس:

کلیات خمس

فصل اول: تعیین مبدأ سال خمسی

فصل دوم: لیست اموال شانزده گانه مکلف

بخش اول: حکم خمس ارث

بخش دوم: حکم خمس هدیه و بخشش

بخش سوم: حکم خمس سرمایه

بخش چهارم: حکم خمس درآمد کسب و کار مصرف شده

بخش پنجم: حکم خمس درآمد کسب و کار پس انداز شده

بخش ششم: حکم خمس قرض و وام مصرف شده

بخش هفتم: حکم خمس قرض و وام پس انداز شده

بخش هشتم: حکم خمس قرض به دیگران

بخش نهم: حکم خمس طلب از دیگران

بخش دهم: حکم خمس مهریه

بخش یازدهم: حکم خمس دیه

بخش دوازدهم: حکم خمس صدقات و وجوه شرعیه

بخش سیزدهم: حکم خمس حقوق بازنشستگی

بخش چهاردهم: حکم خمس حق بیمه

بخش پانزدهم: حکم خمس باقی مانده آذوقه در آخر سال خمسی

بخش شانزدهم: حکم خمس مال حلال مخلوط به حرام.

فصل سوم: مؤونه زندگی و حکم خمس آن

بخش اول: خرید زمین برای ساخت منزل؛

بخش دوم: پس انداز برای خرید منزل؛

بخش سوم: حکم خمس رهن منزل؛

بخش چهارم: مبلغ فروش منزل؛

بخش پنجم: پس انداز برای ازدواج؛

بخش ششم: خرید جهیزیه؛

بخش هفتم: پس انداز برای خرید جهیزیه؛

بخش هشتم: خرید وسیله نقلیه؛

بخش نهم: پیش خرید منزل و خودرو؛

بخش دهم: آذوقه زائد بر مصرف سال؛

بخش یازدهم: سپرده های حج و عمره؛

بخش دواردهم: لباس احرام و قربانی؛

بخش سیزدهم: کفن و قبر؛

فصل چهارم: بخش اول: شیوه تخمیس اموال کسی که سال خمسی ندارد

بخش دوم: موارد لزوم مصالحه با حاکم شرع

بخش سوم: مظالم و حکم آن

[1]. حکم خمس درآمد پس انداز شده به صورت کلی در این بخش آمده و به صورت جزئی (برای زمین یا جهیزیه یا …) در فصل سوم به آن پرداخته شده است.

[2]. توضیح المسائل مراجع، ج2، م 1752، تحریر الوسیله، ج1، کتاب الخمس الخامس، خویی و تبریزی منهاج الصالحین، ج1، م 1217؛ سیستانی توضیح المسائل، م 1761؛ وحید توضیح المسائل، م 1769 و 1796.

[3]. بهجت، توضیح المسائل، م 1391؛ فاضل، جامع المسائل، ج1، س 678 و زنجانی استفتاء.

[4]. گلپایگانی مجمع المسائل، ج4، ص201، صافی، جامع الاحکام، ج1، س 705 و 709.

[5]. برگرفته از پیک احکام شماره 4 و استفتاء کتبی.

[6]. استفتاء کتبی.